Ciśnienie tętnicze to jeden z podstawowych pomiarów naszego zdrowia. Wszelkie odchylenia od normy mogą być zarówno objawem, jak również przyczyną pewnych schorzeń. Z tego względu, eksperci przypominają o tym, jak ważne są regularne pomiary. Zwłaszcza, że jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku jest nadciśnienie tętnicze. W niniejszym artykule dowiesz się, jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi, jak należy je mierzyć, a także, jakie są przyczyny oraz objawy nadciśnienia oraz niedociśnienia tętniczego.
Czym właściwie jest ciśnienie krwi?
Ciśnienie tętnicze to ciśnienie wywierane przez krew na naczynia krwionośne, a dokładniej na największe tętnice w naszym ciele, np. tętnice w ramieniu. Z tego względu większość pomiarów wykonuje się właśnie w okolicach bicepsa. Możemy wyróżnić ciśnienie skurczowe oraz ciśnienie rozkurczowe. To pierwsze, ze względu na intensywne rozprowadzanie krwi w momencie skurczu serca jest wyższe od ciśnienia rozkurczowego. Ciśnienie krwi ulega dynamicznym zmianom. Krótkotrwałym bodźcem może być intensywny wysiłek lub zdenerwowanie, natomiast do długofalowych czynników zaliczymy aktywność fizyczną, dietę oraz ogólny tryb życia. Co ważne, odchylenia od normy mogą być zarówno przyczyną, jak i objawem pewnych schorzeń.
Pomiar ciśnienia – prawidłowe ciśnienie krwi
Pomiar ciśnienia krwi jest jednym z podstawowych pomiarów zdrowotnych, które wykonują osoby cierpiące na nadciśnienie oraz choroby układu krążenia. W praktyce, biorąc pod uwagę, że nadciśnienie tętnicze to coraz częściej spotykana choroba cywilizacyjna, wielu lekarzy zaleca, aby osoby dorosłe mierzyły prawidłowe ciśnienie profilaktycznie nawet 2-3 razy dziennie. Na pewno ułatwia nam to nowoczesna technologia. Prosty ciśnieniomierz coraz częściej jest wbudowany w inteligentne zegarki, które pozwalają mierzyć także tętno i poziom natlenienia krwi. W pierwszej kolejności warto oczywiście sprawdzić, jakie prawidłowe ciśnienie krwi jest dobre dla nas.
Jakie powinno być ciśnienie krwi?
Za idealne ciśnienie krwi u osoby dorosłej uważa się 120/80 mmHg. Pierwsza wartość to ciśnienie skurczowe, a druga to ciśnienie rozkurczowe. W praktyce jednak, za dolną granicę normy uznaje się wartości 90 / 50 mmHg, natomiast w górna granica normy to 135/90 mmHg. Jeśli pomiary zbliżają się do skrajnych wartości, wówczas należy zachować czujność, ponieważ mogą pojawiać się pierwsze objawy nadciśnienia lub niedociśnienia. Nieco inaczej prezentują się natomiast normy dla dziecka w wieku od 1 do 8 lat. Tutaj za książkowe ciśnienie uważa się 75 / 110 mm Hg.
Jakie powinno być ciśnienie krwi według wieku?
Książkowe ciśnienie 120/80 mmHg to wartość prawidłowa dla osób dorosłych i nastolatków. Podręczniki medyczne wskazują jednak, że prawidłowe ciśnienie tętnicze może się nieco różnic w zależności od wieku. Łatwo zauważyć, że z biegiem życia normy te stają się coraz wyższe. To zresztą całkowicie normalne, biorąc pod uwagę, że nadciśnienie to problem, który przeważnie pojawia się po 50. roku życia. Dlatego też, normy dla osób starszych są nieco inne. Możemy wyróżnić pięć kategorii wiekowych wraz z następującymi normami:
- Noworodki: 102/55 mmHg,
- Dzieci od 1 do 8 roku życia: 110/75 mmHg,
- Nastolatkowie i osoby dorosłe: 120-129/80-84 mmHg,
- Osoby starsze powyżej 80. roku życia: 140/90 mmHg,
- Osoby po 80. roku życia: ciśnienie takie jak skurczowe poniżej 150 mmHg.
Warto także pamiętać, że krótkotrwałe wahania ciśnienia krwi są czymś zupełnie normalnym. Weźmy chociażby wiek nastoletni, w którym ważnym czynnikiem jest burza hormonów. W tym wieku dość powszechna jest hipotonia ortostatyczna, czyli niedociśnienie związane z nagłą zmianą pozycji ciała z siedzącej lub leżącej na stojącą. Ciśnienie krwi będzie również naturalnie wyższe u osób aktywnie uprawiających sport oraz niższe u osób w trakcie głębokiego snu.
Jakie ciśnienie jest złe?
Wszelkie odchylenia od normy, które utrzymują się przez dłuższy okres czasu mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Zwłaszcza nadciśnienie tętnicze jest typowym następstwem niezdrowego trybu życia oraz nadmiaru stresu. To właśnie z tego względu tak wielu specjalistów doradza regularne wykonywanie pomiaru ciśnienia krwi.
Skurczowe ciśnienie naszej krwi
Jeśli chodzi o skurczowe ciśnienie krwi, dolna granica mieści się na poziomie 100 mmHg, natomiast za górną granicę uważa się 139 mmHg. Odchylenia od tych wartości powinny skłonić do odwiedzenia lekarza oraz do zmiany trybu życia. Rozkurczowe ciśnienie krwi mieści się w przedziale od 60 do 89 mmHg.
Niedociśnienie i nadciśnienie tętnicze
Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego to ważna informacja świadcząca o prawidłowym funkcjonowaniu układu sercowo naczyniowego. Z kolei nieprawidłowe ciśnienie krwi może być chwilowe (np. spowodowane wysiłkiem fizycznym lub wypiciem kawy), ale i powtarzalne.
Jak sobie radzić?
To właśnie cyklicznie powtarzające się nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego pozwalają diagnozować problem. W przypadku nadciśnienia, pewnym symptomem może być stan przednadciśnieniowy, który klasyfikujemy w wartościach: 120-139/80-89 mm Hg. Nadciśnienie pierwszego stopnia to wartości: 140-159/90-99 mmHg, natomiast drugiego stopnia powyżej 160/100 mmHg.
Zbyt niskie ciśnienie skurczowe
Zbyt małe ciśnienie tętnicze krwi jest postrzegane jako mniej poważny problem od nadciśnienia, ale to nie do końca prawda. Niedociśnienie może powodować bardzo nieprzyjemne objawy, jak chociażby: zawroty głowy, omdlenia, stałe uczucie zmęczenia i brak koncentracji. Ponadto, zbyt niskie wartości ciśnienia naszej krwi mogą świadczyć o niektórych chorobach, np. niedoczynności tarczycy.
Co oznacza ciśnienie 160 na 80?
Bardzo wysokie ciśnienie tak zwane skurczowe przy umiarkowanym ciśnieniu rozkurczowym to niepokojący stan, który informuje, że układ krążenia nie działa tak, jak należy. U osób starszych problemem jest sztywnienie naczyń krwionośnych, które sprawia, że przy rozkurczu serca krew nie jest tak dobrze transportowana po organizmie, jak w momencie skurczu. Jeśli jednak różnica wartości jest duża i utrzymuje się przez dłuższy okres czasu, może to prowadzić do niedotlenienia organizmu, co zwiększa ryzyku zawału serca lub udaru mózgu. Duży wzrost ciśnienia skurczowego jest natomiast naturalny w momencie uprawiania aktywności fizycznej.
Przyczyny i objawy nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze, określane jako hipertonia lub hipertensja to poważne schorzenie układu krążenia określane jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Szacuje się, że nadciśnienie tętnicze w samej tylko Polsce ma ok. 10 mln dorosłych osób. W wielu przypadkach jest to następstwo niezdrowego stylu życia i nadmiaru stresu. Oto najważniejsze przyczyny nadciśnienia:
- Niewłaściwa dieta z nadmiarem tłuszczów nasyconych, nadwaga, otyłość,
- Nadmierne spożywanie soli,
- Brak systematycznej aktywności fizycznej, siedzący tryb życia,
- Deficyty potasu w organizmie,
- Nadmierne spożywanie alkoholu, palenie papierosów,
- Życie w ciągłym stresie, brak odpowiedniej relaksacji,
- Nadciśnienie pierwotne spowodowane czynnikami genetycznymi,
- Nadciśnienie wtórne związane z niektórymi chorobami i przyjmowaniem niektórych leków.
Nadciśnienie znane jako tętnicze stanowi coraz poważniejszy problem dla układu sercowo naczyniowego wielu dorosłych ludzi na świecie. Nieprzypadkowo to właśnie to schorzenie określa się najpoważniejszą i najczęstszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Jakie objawy mogą świadczyć o tym problemie? Oto powszechnie spotykane objawy nadciśnienia tętniczego:
- Powtarzające się uczucie ucisku i bólu głowy,
- Zawroty głowy,
- Stałe i nieuzasadnione zmęczenie,
- Napady duszności,
- Kołatanie serca, tętno przyspieszone nawet po niewielkim wysiłku,
- Krwawienie z nosa,
- Zaburzenia widzenia,
- Nadmierna nerwowość.
Nadciśnienie to poważna choroba, która może przynieść opłakane skutki. Wyraźnie zwiększa się bowiem ryzyko takich chorób układu krążenia, jak: zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca, niewydolność nerek, choroba tętnic obwodowych. Ponadto, osoby zmagające się z nadciśnieniem doświadczają poważnego spadku jakości życia.
Przyczyny i objawy niedociśnienia tętniczego
Zbyt niskie ciśnienie krwi również nie jest stanem pożądanym dla organizmu, ponieważ może powodować nieprzyjemne objawy, a także świadczyć o schorzeniach. Choć niskie ciśnienie nie jest uważane za tak niebezpieczne, jak wysokie ciśnienie, na pewno warto zachować ostrożność, gdy pomiary ciśnienia tętniczego wielokrotnie pokażą wyniki poniżej normy. Oto najpowszechniejsze przyczyny niedociśnienia tętniczego, czyli hipotonii lub też hipotensji:
- Niedociśnienie pierwotne ma związek z czynnikami genetycznymi,
- Niedociśnienie wtórne jest powodowane niektórymi chorobami, np.: chorobami serca, niedoczynnością tarczycy, niedoczynnością przysadki mózgowej,
- Hipotonia częściej występuje u nastolatków i osób w średnim wieku,
- Niskie ciśnienie krwi może być spowodowane stosowaniem leków na nadciśnienie. Wówczas jest to stan przejściowy, który mija po pewnym czasie,
- Niedociśnienie może mieć związek ze złą kondycją naczyń krwionośnych, np. żylakami.
- Chwilowe spadki ciśnienia mogą mieć także związek z pogodą i dyspozycją dnia.
Powszechnym problemem występującym u wielu zwłaszcza młodych osób jest hipotonia ortostatyczna. Jest to nagły spadek ciśnienia krwi spowodowany gwałtowną zmianą pozycji ciała z siedzącej lub leżącej do stojącej. Wówczas pojawiają się zawroty głowy i mroczki przed oczami. Jeśli osoba szybko nie schyli głowy poniżej poziomu serca, może dojść do omdlenia. Poniżej wymieniamy najczęstsze objawy niedociśnienia tętniczego:
- Zawroty głowy,
- Bóle głowy,
- Brak koncentracji i ciągłe uczucie zmęczenia,
- Zadyszka po niewielkim wysiłku,
- Zimne dłonie i stopy,
- Zaburzenie rytmu serca i przyspieszone tętno,
- Nudności i mdłości.
Niedociśnienie również zwalcza się poprzez wprowadzanie zdrowych nawyków i uczynienie trybu życia zdrowszym. Można także stosować środki farmakologiczne przypisane przez lekarza.
W jaki sposób leczy się nadciśnienie znane jako tętnicze?
Leczenie nadciśnienia w dużej mierze opiera się na zmianie trybu życia. Należy wprowadzić zdrową i dobrze zbilansowaną dietę i ograniczyć spożycie używek, zwłaszcza alkoholu i kawy. Osobom palącym zaleca się rzucenie palenia, ponieważ nałogowe palenie papierosów sprawia, że nadciśnienie staje się dużo poważniejszym i niebezpiecznym schorzeniem, które może prowadzić do zawału lub udaru mózgu. Jeśli jest to konieczne, lekarz zaleci również leczenie farmakologiczne.
Profilaktyka
Ważną profilaktyką przeciwko nadciśnieniu jest regularna aktywność fizyczna, która poprawia ogólny stan zdrowia i przyczynia się do lepszej pracy układu sercowo naczyniowego. Osoby z nadciśnieniem powinny nawet trzy razy dziennie wykonywać pomiar ciśnienia tętniczego, aby kontrolować sytuację i w razie czego reagować poprzez wzięcie leków na obniżenie ciśnienia.
Jak często należy wykonywać pomiar ciśnienia krwi?
Pomiar ciśnienia krwi to coraz popularniejsze badanie profilaktyczne, które wykonujemy samodzielnie w domu przy pomocy prostego ciśnieniomierza. Ciśnienie tętnicze zazwyczaj można zmierzyć także w każdej aptece. Aby prawidłowo mierzyć ciśnienie, warto zapoznać się z instrukcją dostępną poniżej. Zaleca się, aby dokonywać pomiaru ciśnienia trzy razy dziennie: niedługo po przebudzeniu, w środku dnia, a także przed położeniem się spać. Warto także reagować na skoki ciśnienia, które powodują charakterystyczne objawy. Wówczas można wyodrębnić sytuacje, w których najczęściej występuje nieprawidłowe ciśnienie krwi.
W jaki sposób można zmierzyć ciśnienie tętnicze?
Mierzenie ciśnienia krwi to ważna profilaktyka naszego zdrowia, zalecana wszystkim osobom dorosłym, nawet tym, którzy nie doświadczają objawów typowych dla nadciśnienia lub niedociśnienia. Mierzyć ciśnienie należy w pozycji siedzącej z pomocą ciśnieniomierza. Mankiet ciśnieniomierza zakłada się na ramię, zaraz za zgięciem łokciowym w okolicach bicepsa. Sam pomiar ciśnienia krwi trwa kilkanaście sekund, po czym wyświetlają się wartości ciśnienia skurczowego, a następnie wartości ciśnienia rozkurczowego.
Pomiar ciśnienia dzięki zegarkom
Dużym udogodnieniem są obecnie inteligentne zegarki wyposażone w funkcję pomiaru tętna, ciśnienia i saturacji. Warto jednak pamiętać, że w przypadku pomiaru ciśnienia tętniczego smartwatchem dane nie są idealnie dokładne, ponieważ ciśnienie należy mierzyć w okolicach głównych tętnic naszego ciała, a zatem np. na tętnicy w ramieniu.
Jak widać, prawidłowe ciśnienie krwi ma dla nas elementarne znaczenie. Wskazane normy ciśnienia tętniczego i wartości ciśnienia tętniczego krwi możemy sprawdzać przy pomocy dostępnej elektroniki. Normy ciśnienia krwi możemy także diagnozować poprzez lekarzy specjalistów.
