Historia rasy
Komu swoje istnienie zawdzięcza alaskan malamute? Inuitom. To lud, który zamieszkiwał dawne obszary Stanów Zjednoczonych, Kanady oraz Rosji. Żyli około… 35 tysięcy lat temu. Migrowali z Centralnej Azji i przekroczyli nawet Cieśninę Beringa. Wraz z nimi przemieszczały się charakterystyczne psy, podobne do szakala. Łączono je z arktycznymi wilkami. W ten oto sposób powstali pierwsi przodkowie dzisiejszych malamutów. Do ich charakterystycznych cech należały kudłate futro, zakręcony nad grzbietem ogon (który ze względu na gęstą sierść wygląda jakby był futrzany) czy szpiczaste pyski. Czworonogi te spełniały bardzo wiele użytecznych funkcji, takich jak tropienie zwierzyny, polowanie czy transportowanie rzeczy podczas przenoszenia się z jednego miejsca na drugie. Gdy ludzie w końcu zaczęli osiadać na konkretnym terytorium, nadal myśleli o krzyżowaniu psów. A wszystko po to, by uzyskać odpowiednie cechy oraz temperament. Najważniejsze było to, aby psy były silne, wytrzymałe i by potrafiły ciężko pracować nawet przy małych dawkach żywieniowych. Wcale nie chodziło o to, aby były bardzo szybkie. Kluczowa była ich siła.
Pochodzenie rasy
Inuici w końcu zasiedlili obszary w północno-zachodniej części Alaski. To właśnie tutaj powstał w końcu pies w typie malamuta. Piękny, przyjazny dla człowieka pies niekoniecznie ufał innym czworonogom. Był nauczony ciągłej walki o jedzenie. Ale nie tylko o to ciągle rywalizował. Często alaskan malamute chce osiągnąć przywództwo w stadzie. Czworonogi te także nierzadko walczą o suki. Starcia te często mogą skończyć się tragicznie. Oczywiście nie jest także tajemnicą, że w trudnych sytuacjach, gdy niełatwo było zdobyć pożywienie (albo wręcz było to niemożliwe), malamuty służyły za pokarm dla ludzi. Zresztą na przetrwanie w tak ciężkich warunkach północy, mogły liczyć tylko najsilniejsze osobniki. Średnia długość ich życia nie sięgała nawet 7 lat. Poza tym mówi się, że lud Inuitów od razu uśmiercał psy najbardziej agresywne. Być może stąd dzisiaj wyjątkowa łagodność malamutów w stosunku do ludzi.
Psy, które były szczególnie skore do walki, były nierzadko kastrowane. Gdy pod koniec XIX wieku zaczęła się “gorączka złota” potrzebowano silnych psów, które były w stanie znosić bardzo ciężkie warunki. Zaprzęgi, które składały się z malamutów, wyceniano bardzo drogo. Podobnie jak pojedynczego psa, który ciągnął bagaże. Rasę alaskan malamute zatwierdzona około 1935 roku. Wtedy także powstał “Alaskan Malamute Club of America”.
Alaskan malamute – wygląd
Chyba każdy wie, jak wygląda pies rasy alaskan malamute. To typowy pies zaprzęgowy, który należy do szpiców. Wiele osób myli alaskan malamuta z siberianem husky. Tymczasem to zupełnie dwie różne od siebie rasy (choć pod wieloma względami podobne). Malamute jest o wiele bardziej masywny i silny. Dorosłe osobniki mogą ważyć nawet 42 kg (minimalna waga to 36 kg). Idealny wzrost w kłębie, określony we wzorcu rasy, waha się od 64 do 66 centymetrów. Suki są, jak to zwykle bywa, drobniejsze niż psy. Ich waga wzorcowa mieście się pomiędzy 32 a 36 kilogramami. Dorosła suka mierzy w kłębie od 56 do 61 centymetrów.
To co charakteryzuje rasę alaskan malamute to przede wszystkim bardzo dostojny chód. Pies, choć nie jest małych rozmiarów, zdaje się iść bardzo lekko. Posiada również niezwykle gęste umaszczenie. Włos malamuta może wypadać nawet przez cały rok. Pies tej rasy odznacza się także bardzo muskularną budową, jego klatka piersiowa jest głęboka, a uszy lekko pochylone ku przodowi, spiczaste. Warto też dodać, że konfiguracje umaszczenia u malamuta są różne, jednak niektóre elementy pozostają niezmienne. Są to czysto biały pysk i futro wokół oczu. Jakie umaszczenia dopuszcza się zatem wg wzorca rasy? Jest to przede wszystkim umaszczenie białe, szare, wilczasto białe, sobolowo białe, czarno-białe jak również czerwono-białe. Nie ma znaczenia w jakiej konfiguracji występują te odcienie – wzorzec podpowiada, że możliwa jest każda konfiguracja. Od husky’iego odróżnia te psy jeszcze jedna istotna rzecz, mianowicie oczy. U siberiana są niebieskie (to charakterystyczne, typowe dla tej rasy), a u malamuta nie doszukamy się oczu w tym kolorze. Wśród ludów, w których hodowano alaskany, wierzono, że niebieskie oczy u psa są przejawem wielkiego zła. Dlatego gdy tylko rodziły się szczeniaki choćby z małą ilością niebieskiego w oczach, natychmiast były zabijane. Prawdopodobnie właśnie takie działanie całkowicie wyeliminowało takie oczy u dzisiejszego czworonoga rasy alaskan malamute.
Charakter rasy
Niegdyś malamuty cenione były nie tylko ze względu na swoją siłę czy wytrzymałość. Psy te odznaczały się ogromną lojalnością wobec właściciela. Były i są bardzo oddane, a wszystko to ze względu na stopniową eliminację agresywnych cech. Okazuje się, że czworonogi te opiekowały się nawet dziećmi. Dzisiaj zresztą psy rasy alaskan malamute są bardzo cierpliwe i niezwykle ułożone. Nie trzeba się obawiać, że pies wykaże się agresją wobec najmłodszych członków rodziny. Dlatego bez najmniejszych obaw można pomyśleć o czworonogu tego tej rasy nawet do dużej rodziny. Nie dajmy się jednak zwieść – to, że alaskan malamute wykazuje się dużą cierpliwością, wcale nie oznacza, że jest to rasa w pełni łagodna. Warto pamiętać, że jest to pies, który lubi dominować nad innymi. Dlatego dorosłe malamuty bardzo często mogą prowokować konflikty – oczywiście dobrym treningiem jesteśmy w stanie wypracować unikanie takich sytuacji.
Nie można jednak zapominać, że natura psa będzie tutaj nieubłagana, dlatego oprócz szkolenia młodego malamuta, trzeba pamiętać o konsekwencji prowadzenia na każdym etapie, także w dorosłości. Właściciel psa musi być pewny siebie, tak aby czworonóg zobaczył w nim przywódcę. W przeciwnym razie będzie starał się dominować. Warto także pamiętać, że malamut przejawia silny instynkt łowiecki. Dlatego może uciekać podczas spacerów, gdy tylko wyczuje, że dziką zwierzynę. Zresztą nie tylko dziką, bo czworonóg ten może polować także na innego psa, szczególnie tego małych rozmiarów. Dlatego dobre zabezpieczenia to podstawa – obroża, mocna smycz i gadżet, który niezwykle się przydaje w unikaniu nieprzyjemnych, a nawet tragicznych sytuacji – lokalizator GPS dla psa.
Usposobienie
Dzisiejsze malamuty, podobnie jak ich przodkowie, wykazują się ogromną zawziętością. Nie mają charakteru, który z założenia podlega właścicielowi. Najprawdopodobniej nasz malamut będzie wykonywał tylko te polecenia, które… mu się spodobają. To pies piekielnie inteligentny i jeśli nie reaguje na to, co mu mówimy, to zazwyczaj nie dlatego, że nie słyszy czy nie rozumie tylko po prostu udaje, że to do niego nie dociera. Podobnie zresztą mają siberiany husky’ie.
Warto poruszyć także kwestię wytrzymałości i aktywności fizycznej. Oczywiście alaskan malamute wykazuje się ogromną odpornością i siłą. Trudno się dziwić – psy te były i są wykorzystywane do psich zaprzęgów. Niegdyś pokonywały ogromne dystanse obładowane wręcz bardzo ciężkimi bagażami. Wbrew pozorom – sprawiało to tym czworonogom przyjemność.
To psy, które kochają być w ruchu. Uwielbiają coś robić, nie znoszą nudy. Dlatego nie będą za dobrze funkcjonować same zamknięte w domu. Mają ogromną potrzebę bycia aktywnymi. Choćby z tego względu trzeba przyznać, że alaskan malamute jest rasą bardzo wymagającą i naprawdę trzeba dobrze przemyśleć to, czy chcemy być w jej posiadaniu. Jeśli będziemy trzymać takiego psa zamkniętego w ogrodzie lub w domu, to spodziewajmy się, że długo nie będzie w spoczynku. Najprawdopodobniej szybko ucieknie. Jeśli nie znajdzie dziury, to pewnie wdrapie się po siatce jak kot i przejdzie na drugą stronę. Dlatego codzienne spacery, nawet bardzo dalekie i aktywne, to konieczność. Warto spędzać czas z psem w ruchu, angażując go także do zabaw ćwiczących jego inteligencję.
Szkolenie oraz wychowanie
By życie z malamutem było samą przyjemnością, warto pomyśleć już od najmłodszych lat życia psiaka o odpowiednim szkoleniu. Takie ćwiczenia trzeba przeprowadzić w odpowiedni sposób. Może się bowiem wydawać, że szkolenie psa rasy alaskan malamute to łatwizna – w końcu to czworonóg, który jest niezwykle inteligentny i na pewno szybko pojmie wszelkie komendy. Z pewnością tak jest, ale trzeba mieć też na uwadze niezależny charakter pupila. Malamute bowiem szybko się nudzi i nie zawsze może mieć ochotę akurat na takie czy inne treningi.
Osoba szkoląca psa musi stosować wobec niego indywidualne podejście. Odpowiednie techniki motywacji i oczywiście konsekwencja (nie tylko na szkoleniu, ale przez całe życie) to klucze do sukcesu. Sesje treningowe z malamutem powinny być intensywne, ale bardzo krótkie – by przynosiły efekt, nie nudziły psa i nie odwracały jego uwagi od sedna – powinny trwać maksymalnie kwadrans.
Szkolenie, a charakter
Malamute nie podporządkowuje się bezwzględnie osobie, która go prowadzi. Nie zawsze też reaguje od razu. Dlatego sesje, na szczęście krótkie, trzeba powtarzać do skutku. Sumarycznie może to zająć sporo czasu. Z tego też powodu zarówno szkoleniowec jak i właściciel powinni wykazywać się dużą cierpliwością (zresztą często jest to ta sama osoba). Wielu hodowców poleca zapisanie psa do psiego przedszkola. To może okazać się bardzo dobrym pomysłem, ponieważ nakieruje psa już od wczesnego okresu na “właściwe tory”.
Wiele malamutów przygotowywanych jest do psich zaprzęgów już w pierwszym roku życia – nawet gdy pies ma 6 miesięcy. Oczywiście nie oznacza to jednak, że od razu czworonóg może być forsowany. Nie należy tego robić ani pod względem fizycznym ani psychicznym. Praca powinna sprawiać psu radość. W przeciwnym razie pupil będzie stawiał opór. Dlatego zaleca się rozpoczynanie od małych treningów. Z czasem należy je wydłużać. Malucha można też w inny sposób przyzwyczajać do ciągnięcia – można przypinać mu do szelek oponę. Oczywiście musi być dobrana pod względem wagi. Warto też od maleńkości uczyć czworonoga komend. Krótko, stanowczo i stopniowo. Oczywiście wykazując się ogromną cierpliwością. To pomoże uniknąć dużej frustracji.
Alaskan malamute a zdrowie
Na szczęście psy rasy alaskan malamute rzadko miewają poważne problemy ze zdrowiem. Z natury są, jak już zostało wspomniane, zwierzętami bardzo wytrzymałymi i odpornymi. Czasem mogą mieć skłonności do dysplazji stawów biodrowych (rzadziej łokciowych), jak to zwykle bywa przy większych rasach psów. W Polsce nie ma obowiązku wykonywania badań w kierunku tych schorzeń, ale Klub Rasy Alaskan Malamute, który działa przy Związku Kynologicznym w Polsce wprowadził taki obowiązek dla wszystkich psów, które używane były w hodowli (dopuszczalne wyniki to oczywiście A, ale także B, jednak osobniki z B nie powinny być już kojarzone).
Jakie jeszcze ewentualne schorzenia mogą dotknąć malamuty? Mogą to być choroby oczu takie jak PRA (postępujący zanik siatkówki), katarakta, distichiasis (obecność dodatkowego rzędu lub pojedynczych rzęs przy wewnętrznej krawędzi dolnego brzegu oka, co drażni zazwyczaj mocno twardówkę). Rzadziej, ale jednak, pojawiają się niedoczynność tarczycy czy choroba sierści związana z wyłysieniem. U niektórych osobników włos może stawać się łamliwy i słaby. W związku z tym wypada, ale już nie odrasta, mimo zastosowanego leczenia.
U malamutów czasem dochodzi do skrętu żołądka (dlatego nie należy wychodzić z psem od razu po posiłku) czy alergii np. pokarmowych. Nie można także zapominać o schorzeniu o nazwie chondrodysplazja (genetyczna karłowatość), która prowadzi do zahamowania wzrostu kości kończyn oraz ich wykrzywienia (gdy tułów i czaszka normalnie się rozwijają). Warto pamiętać, że psy źle znoszą nagłe zmiany temperatur – dlatego jeśli w zimie trzymaliśmy czworonoga w domu i nagle przenieśliśmy go do kojca, to możemy spodziewać się, że bardzo źle to zniesie i będzie poważnie chorował.
Pielęgnacja malamutów
Sierść psów rasy alaskan malamute jest bardzo specyficzna – charakteryzuje ją przede wszystkim gęstość. Dlatego ważne jest to, by dobrze zabezpieczyć psa przed insektami, szczególnie kleszczami, które w tak “trudnym” włosie ciężko będzie znaleźć. Niektórzy właściciele stosują podwójną ochronę, np. tabletki oraz krople na kark. Ważne by po spacerze, gdy pies przemoknie, dokładnie go wysuszyć. W przeciwnym razie może dojść do tzw. “hot spotu” – to dolegliwość skórna objawiająca się ostrym, sączącym zapaleniem wierzchniej warstwy skóry połączonym z infekcją bakteryjną.
Samce rasy alaskan malamute linieją raz do roku w lecie. U suk wymiana włosów ma miejsce częściej, zazwyczaj dwa razy w roku. U szczeniąt wypadanie sierści odbywa się po raz pierwszy około 8. miesiąca życia – wówczas dochodzi do zmiany szaty z dziecięcej na dorosłą. Jeśli trzymamy psa w mieszkaniu, to może okazać się, że będzie gubił sierść cały rok. Te, które mieszkają na zewnątrz, mogą mieć gęstszą szatę. Wówczas linieją bardziej intensywnie, a krócej. Jeżeli wystawiamy naszego malamuta, to należy go wyczesywać pod włos. Do pielęgnacji wystarczą nam przede wszystkim szczotka pudlówka, metalowy grzebień z rzadkim rozstawem zębów i metalowa szczotka do wyczesywania ogona. Praca nad malamutem przed wystawą jest dość czasochłonna. Trzeba go wyczesać, potem wykąpać dwa razy w letniej wodzie (specjalnym szamponem) i zastosować specjalną odżywkę zwiększającą objętość. Psa należy wycierać ręcznikiem i lekko tylko podsuszyć.
Odżywianie
Jak to zwykle bywa psów, tak i u malamutów, sposób żywienia zależy od wieku czworonoga, ilości aktywności, ewentualnych schorzeń itd. Najłatwiej jest stosować gotowe karmy, oczywiście te pochodzące od sprawdzonych producentów, z odpowiednim składem. Najlepiej poradzić się weterynarza lub dietetyka zwierzęcego, którzy doradzą najlepsze rozwiązanie dla danego osobnika. Warto zadbać także o podawanie środków chroniących stawy. Dobrym pomysłem jest też stosowanie BARF-u czyli diety przypominającej jak najbardziej naturalne pożywienie (mięso, kości, warzywa). Taka opcja wymaga jednak dużej wiedzy i zaangażowania.
Dla kogo rasa alaskan malamute?
Jak widać nie jest to rasa dla każdego. Malamute to pies bardzo wymagający, z silnym charakterem i wysokimi wymaganiami. Warto mieć na uwadze także jego dominujący charakter i potrzebę bardzo aktywnego trybu życia. I pamiętaj, że pies to Twój przyjaciel – dbaj o niego!
