Zarówno nieodpłatna, jak i prywatna opieka paliatywna obejmuje opiekę nad pacjentami znajdującymi się w terminalnym stadium nieuleczalnej choroby. Jest realizowana w różnych formach, przy czym najczęściej funkcjonuje jako hospicjum domowe, rzadziej stacjonarne. Kiedy można skorzystać z refundacji świadczeń przez NFZ? Ile kosztuje opieka paliatywna finansowana z własnych środków?
Co to jest opieka paliatywna?
Opieka paliatywna to czynności medyczne, które obejmują osoby chorujące na nieuleczalne, niepoddające się leczeniu i postępujące choroby, wobec których zostało zakończone leczenie przyczynowe, a możliwości specjalistycznego leczenia są ograniczone lub wyczerpane.
![](https://bezpiecznarodzina.pl/wp-content/uploads/2023/07/formularz-zdrowie-opt.webp)
Pojęcie opieka paliatywnej pochodzi od łacińskiego słowa pallium, tłumaczonego jako płaszcz, okrycie wierzchnie, co doskonale opisuje jej istotę. Nie jest nią bowiem leczenie choroby podstawowej, a łagodzenie objawów i dolegliwości, które mają negatywny wpływ na jakość życia. Celem opieki paliatywnej jest uśmierzanie bólu, udzielanie wsparcia psychologicznego i duchowego oraz wykonywanie czynności, które poprawiają komfort funkcjonowania.
Do opieki paliatywnej kwalifikują się osoby w każdym wieku – dzieci, młodzież, dorośli i seniorzy – z aktywną i postępującą chorobą zagrażającą życiu. Najczęściej dotyczy to osób z nowotworem złośliwym, niewydolnością wielonarządową czy po udarze, ale i innymi, nieonkologicznymi przewlekłymi chorobami postępującymi, takimi jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, niewydolność sercowo-naczyniowa, choroby naczyniowe mózgu, choroby zwyrodnieniowe mózgu, wady dziedziczne i wrodzone, dystrofie mięśniowe.
Jakie są formy opieki paliatywnej?
W Polsce dostępne są różne formy opieki paliatywnej. To:
- poradnie medycyny paliatywnej,
- hospicja domowe (dla dzieci i dorosłych),
- ośrodki opieki dziennej,
- hospicja stacjonarne,
- oddziały opieki paliatywnej.
Opieka paliatywna może być więc świadczona w warunkach, które nie zapewniają całodobowego nadzoru lekarskiego (np. hospicjum domowe, poradnia medycyny paliatywnej, ośrodek opieki dziennej) oraz z całodobowym nadzorem lekarskim (oddział opieki paliatywnej, hospicjum stacjonarne).
Rodzaj wybranej opieki paliatywnej powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz możliwości jego bliskich.
Bezpłatna opieka paliatywna w domu i hospicjum – jak załatwić?
Wszystkie formy opieki paliatywnej i hospicyjnej mogą być finansowane przez NFZ, jeśli pacjent ma ubezpieczenie, placówka podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, a onkolog lub lekarz rodzinny wypisze skierowanie. Musi ono zawierać nazwę i symbol jednostki chorobowej oraz informacje dotyczące przebiegu choroby oraz wyniki badań.
Kiedy przysługuje opieka paliatywna bezpłatna? Aby osoba chora mogła zostać objęta opieką paliatywną refundowaną przez NFZ, w przypadku hospicjum dla dorosłych musi zostać u niego rozpoznana taka jednostka chorobowa jak:
- choroba nowotworowa (C00-D48),
- kardiomiopatia (I42-I43),
- niewydolność oddechowa niesklasyfikowana gdzie indziej (J96),
- owrzodzenie odleżynowe (L89),
- stwardnienie rozsiane (G35),
- choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności – HIV (B20-B24),
- następstwa zapalnych chorób ośrodkowego układu nerwowego (G09),
- układowe zaniki pierwotne zajmujące ośrodkowy układ nerwowy (G10-G13).
W przypadku innego rozpoznania trzeba niestety poszukiwać opieki płatnej.
Na czym polega prywatna opieka paliatywna?
Prywatna opieka paliatywna w całości jest prowadzona przez prywatne ośrodki służby zdrowia i finansowana z funduszy pacjenta bądź jego rodziny. Świadczenia medyczne obejmują leczenie farmakologiczne bólu, zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), ale i innych objawów somatycznych oraz psychicznych. Celem jest poprawa komfortu życiu i zapobieganie powikłaniom. Świadczenia są udzielane przez lekarzy, pielęgniarki, psychologów i rehabilitantów.
Opieka paliatywna może być świadczona zarówno stacjonarnie, jak i w domu pacjenta. W przypadku umieszczenia chorej osoby trzeba pokryć koszty:
- zakwaterowania,
- wyżywienia,
- leków, materiałów pomocniczych,
- wypożyczenia wspomagającego sprzętu medycznego, np. balkonika, butli tlenowej czy wózka inwalidzkiego.
Zespół opieki paliatywnej współpracuje z zespołami terapeutycznymi, dietetykami, lekarzami różnych specjalności, także duszpasterzami.
Prywatne hospicjum może oferować nie tylko opiekę stacjonarną, ale i w domu osoby chorej. Ponadto do sprawowania opieki w domu nad osobą, która wymaga opieki terminalnej, rodzina może zatrudnić opiekunkę bądź opiekuna. Osoba ta sprawuje opiekę przez kilka czy kilkanaście godzin dziennie, ale i całodobowo (mieszka w domu pacjenta).
Prywatna opieka paliatywna – cennik
Cennik opieki paliatywnej w prywatnych ośrodkach zależy od wielu czynników, takich jak standard placówki, jej lokalizacja czy zakres świadczonych usług, stan i indywidualne wymagania pacjenta.
Nie są to subtelne koszty. Przykładowo:
- cena za osobodobę pobytu w prywatnym hospicjum to średnio kwota od 100 do 300 zł. Koszt miesięczny wynosi od ponad 3 000 zł do nawet 9 000 zł, jeśli pacjent cierpi na choroby otępienne,
- prywatna domowa opieka paliatywna (realizowana w domu chorego) wynosi od 50 do 200 zł za dzień,
- cena wizyty pielęgniarskiej w domu podopiecznego hospicjum przy świadczeniu długoterminowej opieki w domu wynosi średnio od 50 do 100 zł za wizytę.
Ponieważ ceny usług wchodzący w zakres opieki paliatywnej w prywatnych ośrodkach jest bardzo zróżnicowany, przed podjęciem decyzji o współpracy warto zapoznać się z ofertą kilku placówek.
Zdalna opieka nad bliskim dzięki opaskom SOS
Nawet jeśli bliska nam osoba przebywa w prywatnym ośrodku, cały czas możemy pozostawać z nią w kontakcie i monitorować zdalnie stan jej zdrowia. Przyda się do tego jedna z opasek SOS Locon Life lub Locon Life Plus. Kiedy bliska osoba nosi na nadgarstku urządzenie, a opiekun ma na swoim telefonie dedykowaną aplikację, z jej poziomu ma możliwość wykonywania pomiarów takich jak ciśnienie, puls, temperatura i saturacja. Jeśli chory upadnie lub naciśnie znajdujący się na opasce guzik SOS, alarm natychmiast pojawi się na smartfonie opiekuna.
Urządzenie i usługa dają choremu pewność, że mimo dzielącej go z bliskim odległości, jest w stałym kontakcie z członkiem rodziny. Gwarantuje to poczucie bezpieczeństwa i pozytywnie wpływa na stan emocjonalny pacjenta.