Historia rasy
Podobno już w XVII wieku buldogi krzyżowano z tzw. białymi terierami. Mówi się, że przez to powstał protoplasta dużej ilości popularnych dzisiaj ras takich jak bulterier, boston terrier, staffordshire bull terrier, pit bull terrier czy american staffordshire terrier. Przodkiem staffordshire teriera był pies, którego wyhodowano tylko i wyłącznie w celu walki z bykami (a potem także z psami). Wszystko to działo się w XIX-wiecznej Wielkiej Brytanii. Czworonóg ten był średniej wielkości – skrzyżowano go z buldogami oraz terierami. Efektem tego było powstanie potem wielu współczesnych ras.
W późniejszym okresie walki zwierząt zostały zakazane, mimo to amstaffy nadal były wykorzystywane do tego celu “w podziemiu” i długo jeszcze były kojarzone właśnie z tego typu aktywnościami. W XIX wieku psy te znalazły się w Stanach Zjednoczonych – przybyły tutaj razem z emigrantami. Czworonogi sprowadzono głównie w celach walk właśnie. Wiele osób wzbogaciło się na tym biznesie, a ludzie, zwłaszcza z niższych warstw społecznych, uwielbiali tego typu rozrywkę. By jeszcze bardziej rozwijać tę formę aktywności, psy krzyżowano na wiele sposobów. A wszystko po to, by były jeszcze bardziej zwinne, większe i agresywne – czyli posiadały cechy, które są potrzebne do efektownej walki.
Wcześniej już, w latach trzydziestych XX wieku hodowcy zapragnęli zmienić sposób postrzegania rasy – tak aby nie były kojarzone i wykorzystywane do walk, ale by stały się… pupilami do towarzystwa. Dlatego też zarejestrowano odrębną rasę tj. stafforshire terrier, którą w latach siedemdziesiątych XX wieku przekształcono na american staffordshire terrier. Wiele osób stosuje określenie “amstaff stafford”, ale nie jest to poprawne pojęcie (choć nadal wykorzystywane potocznie).
Amstaff w Polsce
Pierwsze psy rasy amstaff sprowadzono do Polski w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Właścicielką jedną z pierwszych hodowli w naszym kraju była Lidia Lewandowska. Od początku swojej przygody w Polsce, psy te kojarzone były niemal z mordercami. Opinię tę zawdzięczały swojemu wyglądowi, a także historii (walki psów i byków). Z tego też powodu czworonogi rasy amstaff były kupowane przez mafiozów oraz osoby, które chciały być kojarzone z kimś niebezpiecznym. Z czasem nabrano ochoty na to, by psy te były jeszcze bardziej agresywne. Dlatego zaczęto krzyżować je z pitbullami, trzymano w bardzo niehumanitarnych warunkach, bez obecności ludzi. Przez to psy pogłębiały swoją agresję i były niemalże nieobliczalne. Tamte amstaffy nie mają jednak wiele wspólnego z tymi dzisiejszymi. Mimo to za czworonogami tej rasy nadal ciągnie się opinia niezwykle agresywnych, wręcz zabójczych zwierząt.
Wygląd oraz umaszczenie
Gdy opisujemy rasę, warto odnieść się do jej kwalifikacji kynologicznej. American staffordshire terriera zaklasyfikowano do grupy terierów typu bull, co oznacza, że pies ten jest spokrewniony z bulterierami. Z tym wiąże się także wygląd tego czworonoga – jest mocnym, silnie zbudowanym psem z wagą zazwyczaj nie przekraczającą 40 kilogramów. Amstaffy charakteryzują się dużą muskulaturą. Nie przeszkadza to jednak tym psom odznaczać się dużą zwinnością oraz skocznością.
Pysk amstaffa jest bardzo charakterystyczny – trochę kwadratowy i szpiczasty. Uszy lekko opadają – także wyróżniają się na tle innych – bez problemu można rozpoznać je na zdjęciach. Kolejna kwestia charakterystyczna dla amstaffów – mocne łapy, szeroko rozstawione (to typowe dla psów typu bull). Gdy mówimy o psie tej rasy, to nie możemy także zapomnieć o bardzo silnych szczękach oraz charakterystycznej kufie średniej długości. Warto zwrócić także uwagę na bardzo mocny, wręcz masywny ogon. Niestety – uszy oraz ogon ulegają często obcięciu.
Naturalnie tego typu czynności są zakazane, jednak nadal wielu właścicieli decyduje się na takie zabiegi (trudno argumentować dlaczego, niegdyś robiono tak, aby psy walczące były jeszcze bardziej zwinne i mniej narażone na obrażenia ze strony przeciwnika). Niektórzy posiadacze psów rasy amstaff uważają, że dzięki krótszym uszom i ogonowi psy te są bardziej estetyczne.
Jakiego umaszczenia jest amstaff? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, gdyż psy tej rasy mogą mieć różne kolory i jest to w pełni dopuszczalne. Przede wszystkim akceptowane są takie umaszczenia jak: białe, sobolowe, brązowe, szare oraz czarne. Nierzadko znaleźć można psy o kolorze tzw. “blue”. Błękitne amstaffy to psy o kolorze srebrzysto-szarym, który może nieco (pod światło) wpadać w błękitny odcień.
Amstaff niebieski (czyli amstaff blue) nie różni się właściwie od „standardowych amstaffów”. Chyba, że mówimy o wyglądzie (błękitny odcień sierści). Błękitny odcień sierści ma bardzo wielu zwolenników. Nic dziwnego – wygląda bardzo ciekawie. Nie tylko sierść w przypadku blue amstaffów może być niebieska, ale także oczy. Taki efekt ma w szczególności wielu miłośników.
Charakter
Do dzisiaj amstaffy kojarzone są z bardzo niebezpiecznymi psami. Wynika to przede wszystkim z ich groźnego wyglądu, ale i historii (niegdyś walczyły z innymi psami oraz bykami, nawet jeżeli było to już zabronione). To bardzo krzywdzący stereotyp, z którym bardzo często walczą właściciele czworonogów tej rasy. Trzeba jednak przyznać, że niektóre amstaffy, podobnie jak psy wielu innych ras, wykazują agresję. W większości zależy to jednak od wychowania oraz prowadzenia psa. Czworonogi te są z natury bardzo wrażliwe. Wykazują się sporą inteligencją, kochają aktywność oraz odważne zabawy (w tym umysłowe). Przepadają za swoimi właścicielami oraz wszystkimi domownikami, z którymi mieszkają. Bardzo chętnie się bawią i właściwie nigdy sobie takiej formy spędzania czasu nie odmawiają.
Jaki mają stosunek do obcych ludzi oraz do innych psów? Zazwyczaj bardzo pozytywny. Chyba, że zostały popełnione błędy w wychowaniu. Dlatego ważne jest to, by psa już w wieku szczenięcym wyszkolić. Poleca się profesjonalne treningi z trenerem (nawet jednorazowo) lub samodzielne szkolenie (w tym przypadku warto zasięgnąć wiedzy i porad ze sprawdzonej literatury, kanałów na YouTube itd.).
Duża podatność na stres
Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że psiaki te, ze względu na swoją wysoką wrażliwość, mogą wykazywać bardzo dużą podatność na traumy oraz stres. Jeżeli amstaff się przestraszy, będzie sfrustrowany oraz zagubiony, to może odruchowo zareagować w sposób agresywny. Dlatego podczas wyżej wymienionych szkoleń pod żadnym pozorem nie można stosować kar fizycznych ani nie wolno krzyczeć na psa. Sprawdzi się za to doskonale system nagród oraz pochwał (zresztą nie tylko w przypadku amstaffów, ale tak naprawdę każdej innej rasy).
W okresie posiadania psa trzeba też uważać, by czworonóg nie poczuł, że jest w sytuacji bez wyjścia. Wtedy niestety może dojść do agresywnych zachowań. Dobry dom, pełen ciepła, przyjaznej atmosfery, dużo zabawek i odpowiedni trening w wieku szczenięcym – te elementami stanowią klucz do sukcesu.
Jak wygląda socjalizacja amstaffa z innymi psami? Najlepiej robić to od samego początku, gdy stajemy się właścicielami psa tej rasy. Wielu hodowców poleca tę socjalizację w psim przedszkolu. Jeżeli w wieku szczenięcy amstaff nie nabierze ogłady w stosunku do innych czworonogów, to bardzo ciężko będzie go tego nauczyć w późniejszym okresie. Może stać się agresywny, pełen traum itd. A stąd już niedaleko droga do pogryzień i innych objawów agresji w przypadku ludzi czy innych psów.
Aktywność amstaffów
Bardzo istotne w posiadaniu psa rasy amstaff jest oczywiście zapewnienie mu odpowiedniej dawki ruchu. Pies ten kocha aktywność. Uwielbia być w ruchu, więc sporadyczne, krótkie spacery zupełnie nie będą dla niego wystarczające. Jedno dłuższe wyjście dziennie powinno być w porządku, choć tak naprawdę im więcej tym lepiej.
Psy te świetnie nadają się do wspólnego biegania czy do biegania przy rowerze. Amstaffy raczej nie mają tendencji do ucieczek, szczególnie jeżeli w odpowiedni sposób wychowaliśmy psa. Nie mamy jednak wpływu na wszystkie sytuacje, które mogą mieć miejsce na spacerze, np. na hałas (wystrzał petard), burzę czy agresywne zachowanie innych psów. Z tego też powodu warto wyposażyć psa w GPS dla psa. Warto zapewniać także aktywności w domu. Czworonogi rasy amstaff chętnie bawią się zabawkami, np. przeciągając się liną itd. Warto zakupić im trochę gadżetów i je z nimi wykorzystywać. Amstaffy muszą wręcz pożytkować swoją energię – jeżeli tego nie zrobią, to będą szukały jej ujścia w inny, często niekorzystny, a wręcz niebezpieczny dla nas, sposób.
Szkolenie
Wróćmy jednak jeszcze do tematu samego szkolenia oraz etapu wychowania psa rasy amstaff. To zwierzaki niezwykle inteligentne i ze względu na swoją miłość do aktywności, bardzo chętnie biorą udział w szkoleniach. Nie zawsze jednak są tak skłonne do współpracy, jak może się na początku wydawać. Trzeba pamiętać, że dobre słowo opiekuna nie wystarczy.
Trzeba wyposażyć się w zabawki i przede wszystkim smaczki. Tak jak wspomnieliśmy – nie ma absolutnie mowy o agresji czy podnoszeniu głosu. Warto wybrać się w młodym wieku psa na profesjonalne szkolenie. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że wychowanie ma miejsce tak naprawdę przez całe życie. Czworonogi rasy amstaff należy prowadzić bardzo konsekwentnie – inaczej mogą być dla nas bardzo uciążliwe. Na szczęście czworonogi te są bardzo inteligentne – szybko się uczą, więc szkolenie nie będzie nazbyt męczące.
Żywienie
By nasz amstaff żył w zdrowiu i dobrym samopoczuciu, musimy o niego odpowiednio dbać. Aktywność fizyczna, regularne wizyty kontrolne u weterynarza (i przeprowadzanie badań) i oczywiście odpowiednia dieta. Tak jak w przypadku innych ras psów – tutaj także w grę wchodzi żywienie nie gotową karmą. Trzeba jednak pamiętać, że prowadzenie diety psa na własną rękę wymaga dużej ilości zaangażowania i przede wszystkim wiedzy oraz wyczucia.
Nie wszyscy mają te kompetencje i przede wszystkim czas. Dlatego najbezpieczniej jest wybrać gotowe rozwiązania, a tych dzisiaj na rynku nie brakuje. Do wyboru mamy masę różnorodnych, wysokiej jakości, gotowych karm. Producent w przypadku każdej z nich zaleca dzienną dawkę, więc nie będziemy mieć wątpliwości, czy pies otrzymuje za dużo czy za mało jedzenia. Zresztą karmę, podawane ilości itd. warto skonsultować z weterynarzem.
Z lekarzem warto także omówić, czy nie jest dobrym pomysłem wprowadzenie suplementów ochraniających chrząstkę stawową. Amstaffy kochają biegać i bardzo wysoko skaczą. Konsekwencją takich aktywności mogą być uszkodzenia stawów. Odpowiednia suplementacja pomoże wzmocnić stawy i tym samym zmniejszyć ryzyko ich uszkodzeń.
Pielęgnacja
Amstaff posiada krótką sierść, a to oznacza, że ta nie wymaga jakiejś szczególnej czy skomplikowanej pielęgnacji. Tak naprawdę wystarczy raz w tygodniu przeczesać sierść krótką oraz zagęszczoną szczotką. To ułatwi także mieszkanie z amstaffem – regularne pozbywanie się nadmiernej sierści sprawi, że nie będzie pozostawała na meblach czy ubraniach. Jak wygląda zaś kwestia linienia? Całkiem nieźle – występuje bardzo rzadko, a jeśli do niego dochodzi to nie jest uciążliwe.
Jak długo żyje amerykański staffordshire terier?
Na szczęście pies rasy amstaff nie choruje bardzo często tak jak ma to w miejsce w przypadku innych typów czworonogów (np. buldożków francuskich). Na ciężkie choroby chorują dość rzadko – zazwyczaj są to choroby z zakresu genetycznych i diagnozuje się je na początku życia amstaffa. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że czworonogi te mogą nabywać często kontuzje. Ich więzadła stawowe nie należą do najmocniejszych, są delikatne i mogą się zrywać.
Amstaff, z racji swojej mocnej postury, ma wysoki próg bólu, więc nie zawsze jako właściciele jesteśmy w stanie szybko się zorientować, że coś jest nie tak ze zdrowiem naszego pupila. Dlatego jeżeli dostrzegamy nawet minimalną kulawiznę, to warto od razu skonsultować ją z weterynarzem ortopedą. Inne dolegliwości, które mogą dość często dotykać amstaffy, to alergie skórne oraz pokarmowe. Jeżeli pies jest zdrowy i nie naznaczony żadną choroba genetyczną, to może żyć nawet 15 lat. Najczęściej podawany wiek amstaffa z różnych źródeł to 11 lat.
Ile kosztuje?
Oczywiście mówimy o zakupie w profesjonalnej hodowli – cena za psa rasy amstaff zaczyna się od kilku tysięcy złotych. Nie warto reagować na ogłoszenia z cenami znacznie mniejszymi. Zapewne pochodzą z pseudohodowli, w których psy nie są prowadzone w odpowiedni sposób. Efektem tego mogą być obciążenia genetyczne i poważne choroby.
Amstaff – dla kogo?
Ze względu na wymienione cechy amstaffa trzeba powiedzieć, że nie jest to rasa dla każdego. Psem tej rasy, który jest naturalnym tropicielem powinni zainteresować się ludzie bardzo aktywni, odpowiedzialni, stanowczy, konsekwentni i… wrażliwi. Nie oznacza to jednak, że takiego czworonoga pod uwagę nie może wziąć osoba, która dopiero zaczyna swoją przygodę z posiadaniem zwierzaka. Trzeba jednak pamiętać, by w takiej sytuacji szczególnie wziąć pod uwagę profesjonalne szkolenie (o zakupie ze sprawdzonej hodowli nie wspominając).
Nie ma także problemu, by pies mieszkał w dziećmi, oczywiście znowu wracając do tematu odpowiedniego, konsekwentnego, nie pobłażliwego wychowania. Amstaff to pies bardzo lojalny, opiekuńczy i uwielbiający zabawy. Może się zatem okazać, że będzie doskonałym kompanem do życia z dzieckiem właśnie. Amstaffy mogą także mieszkać w mieszkaniu, ważne jednak by nie zamykać ich do małych pomieszczeń np. kojców, gdyż wtedy będą nasilały się u nich traumy.
