Rola sportu i aktywności fizycznej w życiu dzieci w wieku szkolnym: jak rozwijać umiejętności sportowe i promować zdrowy styl życia?
Śmiało można powiedzieć, że roli sportu i aktywności fizycznej w życiu dzieci w wieku szkolnym nie sposób przecenić. Regularnie podejmowany wysiłek wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne i psychiczne, ale i rozwój intelektualny, emocjonalny czy społeczny. Co to znaczy? Co robić, by rozwijać umiejętności sportowe i promować zdrowy styl życia?
Rola sportu i aktywności fizycznej — wpływ na zdrowie dzieci
Sport i aktywność fizyczna dzieci i młodzieży odgrywają kluczową rolę w życiu dzieci w wieku szkolnym. Jest ważna pod wieloma względami. Przede wszystkim pomaga w zachować zdrowie i dobrą kondycję.
Ćwiczenia fizyczne wspierają rozwój motoryki małej i dużej, co jest istotne dla ogólnego rozwoju fizycznego dzieci. Dzięki nim rozwijają siłę mięśni, wytrzymałość, gibkość, równowagę, koordynację czy precyzję ruchów. Sport sprzyja także harmonijnemu rozwojowi układu ruchu (kości, mięśni, stawów) czy układu sercowo-naczyniowego (serce, płuca). Stymuluje wzrost ciała przez nacisk na chrząstkę stawową.
Co nie mniej ważne, aktywność fizyczna pozwala zapobiegać:
- nadwadze i otyłości (regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na utrzymanie prawidłowej masy ciała),
- chorobom układu kostnego i mięśniowego (zapobiega powstawaniu wad postawy, osteoporozie),
- schorzeniom serca (np. nadciśnieniu, które staje się problemem także u dzieci),
- schorzeniom dietozależnym czy wynikającym z niehigienicznego trybu życia (np. kompensuje niekorzystny wpływ długiego przebywania w pozycji siedzącej).
- Ponieważ przystosowuje organizm na różne bodźce, wspiera szeroko rozumianą odporność.
Nie można zapomnieć o pozytywnym wpływie sportu na zdrowie psychiczne. Aktywność fizyczna pozwala rozładować napięcie emocjonalne, relaksuje i uspokaja. Wyzwala endorfiny, które poprawiają samopoczucie i pomagają w redukcji stresu i lęku. Regularne uprawianie sportu wspiera kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia, a i może być ważnym elementem w profilaktyce problemów zdrowia psychicznego.
Sport a rozwój społeczny, emocjonalny i intelektualny
Regularne wykonywanie ćwiczeń ma korzystny wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne i psychicznej, ale i rozwój osobisty. Aktywność ruchowa, zwłaszcza sporty drużynowe, pozwala na doskonalenie umiejętności społecznych: współpracy, komunikacji, empatii, zdrowej rywalizacji, zdolności do pracy w zespole. Wpływa także na budowanie poczucia przynależności i więzi społecznych.
Regularne treningi uczą również dzieci samodyscypliny, zarządzania czasem, organizacji, wytrwałości i dążenia do celu oraz radzenia sobie ze stresem, odpowiedzialnością, porażką czy wyzwaniem. Sport — zarówno poprzez treningi, jak i sukcesy czy bicie własnych rekordów — wzmacnia poczucie własnej wartości i pomaga budować pewność siebie.
Nie można nie wspomnieć o tym, że regularna aktywność fizyczna, ponieważ prowadzi do lepszego przepływu krwi do mózgu, stymuluje rozwój neuronów oraz rozwoju procesów poznawczych. To dlatego dzieci uprawiające sport mają lepszą koncentrację czy pamięć, co może przekładać się na wyniki w nauce.
Jak rozwijać umiejętności sportowe i promować zdrowy styl życia?
Aby dzieci mogły cieszyć się dobrą kondycją i zdrowiem, według specjalistów i WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) powinny:
- codziennie przez co najmniej godzinę podejmować aerobowy wysiłek fizyczny o umiarkowanej i średniej intensywności. Wskazany są zajęcia sportowe w szkole, ale i jeżdżenie na rowerze czy szybszy spacer. Minimalna ilość kroków dziennie, jaka jest zalecana dla dzieci i nastolatków, wynosi 6000 kroków,
- co najmniej 3 razy w tygodniu wykonywać ćwiczenia aerobowe o dużej intensywności oraz wzmacniające mięśnie i kości, poprawiające gibkość, szybkość i siłę mięśni. Może to być pływanie, szybsza jazda na rowerze, jazda na rolkach, także treningi, takie jak zajęcia ogólnorozwojowe, taniec, piłka nożna, sztuki walki, jogging.
Aby zalecenia specjalistów wdrożyć w życie, należy podejmować różne działania. Co robić? Możliwości jest wiele. Najważniejsze jest zachęcanie dzieci do regularnej aktywności fizycznej na co dzień poprzez zabawę na świeżym powietrzu, spacery czy jazdę na rowerze. Pomóc mogą także:
- regularne treningi wybranego przez dziecko sportu, na przykład w ramach zajęć pozalekcyjnych. Może to być piłka nożna czy koszyków, taekwondo czy judo, badminton czy tenis, pływanie czy żeglowanie, taniec czy akrobatyka,
- zachęty do eksperymentowania z różnymi dyscyplinami sportowymi, zwłaszcza jeśli dziecko nie odkryło jeszcze swojej pasji. Próbowanie różnych dziedzin pozwala im znaleźć coś dla siebie, a i rozwijać się w różnych obszarach,
- wspólnie podejmowane aktywności fizyczne, takie jak wycieczki rowerowe, wyjścia na basen, wyjazdy na narty czy rodzinne żeglowanie bądź spacery do lasu,
- zawody sportowe i turnieje, które pozwalają na sprawdzenie się w różnych konkurencjach, w obliczu rywalizacji,
- obozy sportowe, aktywne kolonie, zimowiska i półkolonie, np. żeglarskie, taneczne czy piłkarskie.
Bardzo ważne również jest, aby od najmłodszych lat wpajać dzieciom zdrowe nawyki i zachęcać do prowadzenia higienicznego trybu życia. Co jest ważne? Przede wszystkim:
- zbilansowana, urozmaicona dieta zasobna w warzywa, owoce, źródła białka, zdrowe tłuszcze oraz węglowodany pochodzące z produktów pełnoziarnistych,
- odpowiednia ilość snu, który ma kluczowe znaczenie dla regeneracji organizmu, poprawy koncentracji i samopoczucia w ciągu dnia,
- uświadamianie dzieciom szkodliwości palenia papierosów, spożywania alkoholu i używania narkotyków,
- ograniczanie czasu przed ekranem telewizora, komputera, tabletu czy smartfona.
Warto przy tym pamiętać, że rodzice także powinni być aktywni fizycznie, zdrowo się odżywiać i dbać o siebie — dzieci uczą się poprzez naśladowanie,
Dobrym pomysłem jest również podarowanie dziecku smartwatcha, który zachęca do aktywnego stylu życia (np. zarówno Locon Watch Lite, jak i smartwatch Locon Watch Video posiadają krokomierz) lub mierzy podstawowe funkcje zdrowotne, takie jak ciśnienie krwi, saturacja czy temperatura ciała (np. smartwatch Locon Watch Health).
