Owczarek niemiecki – historia
Gdy mówimy o powstaniu rasy owczarka niemieckiego, musimy sięgnąć aż do XIX wieku. Najprawdopodobniej właśnie wtedy psy w tym typie zajmowały się wypasem zwierząt hodowlanych oraz stanowiły dla nich ochronę przed ewentualnymi atakami ze strony dzikich zwierząt. W związku z funkcją, jaką sprawowały, musiały być bardzo odważne i odporne na różne czynniki atmosferyczne. Owczarek niemiecki od początku był dumnym opiekunem stada i stanowił niejako autorytet. Owce dawały się im dobrze prowadzić. Z czasem cechy “wilczura” doceniły też służby takie jak policja czy wojsko. Pod koniec XIX wieku w Niemczech utworzono Phylax – związek, który miał na celu poparcie dla hodowli psów użytkowych. Dzięki niemu psy o zdolnościach pasterskich zaczęły być bardzo doceniane.
W 1899 roku odbyła się wystawa hodowlana w miejscowości Karlsruhe, podczas której wystąpił Hektor Linksrhein – pies w typie rasy owczarek niemiecki, który wywodził się z Phylax właśnie. Czworonoga zakupił Max Emil Friedrich von Stephanitz, bardzo znany w Niemczech hodowca, który nadal owczarkowi nowe imię, tj. Horand von Grafrath. Max oraz inny hodowcy zachwycili się psem, który stał się dla nich ucieleśnieniem najlepszych cech – wielki, masywny, ze szlachetną głową, piękną linią, sprężysty, bardzo sprawny, a do tego posiadający bardzo pozytywny charakter.
To właśnie tego psa zarejestrowano pod numerem 1 w księdze hodowlanej owczarków niemieckich. Pod numerem 2 znalazła się suka o imieniu Mari von Grafrath (hodowla v.d. Krone), która także należała do Maxa Emila Friedricha von Stephanitza. Mężczyzna poszedł za ciosem i wraz z Arturem Meyerem otworzyli Klub Owczarka Niemieckiego. Dzięki temu uznaje się ich dzisiaj za twórców rasy.
Rozmnażanie psów rasy owczarek niemiecki następowało od początku bardzo starannie. Do rozrodu wybierano suki, które według cech fizycznych oraz osobowościowych były bliskie Horandowi, uznawanego jako wzorzec. Z czasem jednak przestano zwracać aż tak dużą uwagę na “czystość rasy”. Od około 1918 roku hodowla zaczęła zmierzać w niekoniecznie dobrym kierunku. Friedrich von Stephanitz sprowadził jednak wszystko na dobre tory. Dzięki temu pojawił się Klodo von Boxberg, który został okrzyknięty idealnym przedstawicielem rasy owczarek niemiecki. W 1992 roku wprowadzono system regularnych przeglądów licencyjnych, które miały na celu bardzo dokładne sprawdzenie psa, który miał być przeznaczony do rozpłodu.
Owczarki niemieckie współcześnie
Dzisiaj psy rasy owczarek niemiecki bardzo przypominają swoich przodków sprzed 100 lat. Właściwie, można powiedzieć, że idealnie odwzorowują pierwotną rasę (o ile pochodzą ze sprawdzonej hodowli).
W latach 60. XX wieku do Europy zaczęto sprowadzać tak zwane białe owczarki niemieckie. Okazuje się, że “wilczury” o tak specyficznym, jak się wydawało, umaszczeniu uznawane były jako “oryginalne owczarki niemiecki” zarówno w Kanadzie jak i Stanach Zjednoczonych. Zaczęto hodować je w Szwajcarii. Dopiero w 1991 zarejestrowano jednak te psy jako odmienną rasę – biały owczarek szwajcarski (oficjalnie uznano ją w 2011 roku). Warto zatem pamiętać, że białe owczarki niemieckie nie istnieją.
Wygląd
Owczarki niemieckie to duże psy. Ich wysokość w kłębie wynosi zazwyczaj od 55 do 65 centymetrów. Psy, jak to zwykle bywa, są większe od suk. Czworonogi te ważą powyżej 30 kilogramów. Owczarki niemieckie potocznie nazywa się “wilczurami” – a wszystko to dzięki ich wyglądowi. Przypominają klasyczne wilki przez co dzisiaj nadal wiele uważa, iż nazwa “wilczur” jest oficjalna (co jest oczywiście błędem). Maść psa rasy owczarek niemiecki to czerń z podpalaniem czerwonawym, żółtym, jasnoszarym lub płowym.
W przypadku owczarków niemieckich nie ma mowy o maści białej. Zazwyczaj spotykamy psy w ciemnych barwach, rzadziej spotyka się “wilczura” o całkowicie czarnym umaszczeniu. Nos czworonogów tego typu zawsze jest czarny, pazury jasne, a koniec ogona – rudy. Warto również dodać, że sierść owczarka niemieckiego może być krótka jak i długa. W obu przypadkach dopuszczalne jest każde, wyżej wymienione, umaszczenie. Dopiero w 2008 roku dopuszczono odmianę długowłosą do wyodrębnienia jako osobna rasa. Zatem dzisiaj możemy mówić o dwóch rasach: jedną z nich jest owczarek niemiecki długowłosy, a drugą owczarek niemiecki krótkowłosy. Warto dodać, że zdarza się, iż przy połączeniu “wilczura” krótkowłosego z krótkowłosym może urodzić się pies długowłosy.
Owczarek niemiecki charakteryzuje się umięśnioną sylwetką o tzw. grubej kości, choć w jego przypadku nie ma mowy o ociężałości. Głowa “wilczura” posiada kształt klina z mocną kufą. Pies ten posiada mocne uzębienie, a uszy stojące, skierowane do przodu. Grzbiet u rasowego psa lekko opada ku tyłowi. Niestety u wielu ówcześnie hodowanych owczarków niemieckich grzbiet opada zbyt nisko. Wygląda to nienaturalnie i nie jest dla psa zdrowe. Warto zwrócić uwagę na psy prezentowane na wystawach. Ich zad jest długi, lekko opada (idealnie pod kątem 23 stopni) do poziomu. Następnie płynnie przechodzi w nasadę ogona.
Owczarek niemiecki – charakter
Owczarek niemiecki to pies bardzo przyjaźnie nastawiony do człowieka. Uwielbia spędzać z nim czas, ufając przede wszystkim swojemu “głównemu” właścicielowi. Nic dziwnego, że wiele osób, które miało/ma owczarka niemieckiego, w przyszłości nie bierze pod uwagę innej rasy. Z racji dużej czułości wykazywanej wobec swojego “pana” i ogromnego przywiązania, psy te bardzo źle znoszą samotność. Są niezwykle towarzyskie i decydując się na czworonoga rasy owczarek niemiecki trzeba mieć to na uwadze. Nie jest to pies, który dobrze będzie znosił całe dnie w odosobnieniu.
Owczarek niemiecki jest zdecydowany i silny nie tylko fizycznie, ale też psychicznie – lubi postawić na swoim. Jeżeli jednak zawczasu zadbamy o dobrą socjalizację (oswajanie z różnymi dźwiękami, sytuacjami, innymi ludźmi i psami itd.), to możemy liczyć na bardzo ułożonego oraz ładnego psa. Chyba, że dojdzie do sytuacji, w których sam owczarek niemiecki, albo jego właściciel (właściciele) będą zagrożeni. Wówczas instynktownie pies będzie bronił siebie i innych (również domu/gospodarstwa, w którym się znajduje).
Owczarek niemiecki uwielbia się bawić. Najczęściej preferuje takie aktywności, dzięki którym będzie mógł wydobyć z siebie jak najwięcej energii, której gromadzi w sobie niezliczone ilości. Właściciele owczarków powinni wziąć pod uwagę stosowanie ćwiczeń umysłowych. W tym celu warto zaopatrzyć się w różnego rodzaju gadżety takie jak sznurki, rzutki, maty węchowe itd.
W sklepach zoologicznych, zarówno tych stacjonarnych, jak i internetowych, znajdziemy całą masę produktów, które pomogą rozwijać intelekt, jak i sprawność fizyczną, psa. Zazwyczaj owczarki wykazują się ogromną inteligencją – z tego też powodu często pracują jako psy policyjne. Ich wysoka spostrzegawczość i świetna pamięć są godne podziwu. Owczarek niemiecki to profesjonalista w kwestii poszukiwań i tropienia (osób zaginionych, materiałów wybuchowych, narkotyków itd.), ale nie tylko. Ten pies to także doskonałe wsparcie dla osób niepełnosprawnych oraz efektywny sportowiec.
Cechy, na które warto uważać
Mimo tych wielu zalet, trzeba pamiętać o “słabościach” owczarka niemieckiego. Może być nieufny wobec nowych osób, dlatego jeżeli jako właściciele poznajemy go z kimś nowym, warto by ten pierwszy kontakt przebiegł właściwie, tj. chodzi o delikatne zapoznanie się i przyjazne nastawienie. Jeżeli jakiś ruch nastąpi zbyt gwałtownie, albo dojdzie do krzyku/dużego hałasu, pies może nie uznać człowieka za “swojego”, co może skutkować niebezpiecznymi sytuacjami. Owczarek niemiecki z natury nie jest nieśmiały, wręcz przeciwnie. Przodkowie psa tej rasy byli bardzo niezależni. Dzisiejszy owczarek niemiecki kocha swoją rodzinę i jest do niej niezwykle przywiązany, dlatego nie preferuje niezależnych czynności. Pragnie być obok właściciela wykazując czułość.
Owczarek niemiecki lubi być hałaśliwy. Szczekanie to dla niego środek do komunikowania o ważnych, z jego punktu widzenia sprawach. Gdy owczarek niemiecki chce być zauważony albo pragnie poinformować nas o potencjalnym zagrożeniu – daje o tym znać głosem. Jeżeli szczekanie będzie uciążliwe, warto nad tym popracować. Najlepiej zapobiegać niż leczyć, więc gdy zdecydujemy się na treningi psa w momencie, gdy jest szczeniakiem (bardzo zalecane!), warto popracować nad tym, aby finalnie głos był niczym innym jak wyrazem czujności psa.
Lokalizator GPS dla psa
Czworonogi rasy owczarek niemiecki rzadko uciekają, niemniej jednak warto mieć na uwadze, że do takich sytuacji może dochodzić (szczególnie jeżeli nie przyłożyliśmy się do treningów zawczasu albo gdy te w ogóle nie miały miejsca). Dlatego w odpowiednim momencie wyposażmy naszego pupila w lokalizator GPS. A co ze skłonnościami do zniszczeń w domach? Psom rasy owczarek niemiecki zdarza się dokonać niemałych spustoszeń w domu, ale zazwyczaj ma to miejsce, gdy czworonóg nie miał jak spożytkować ogromnych pokładów energii, które w nim buzują. Dlatego tak bardzo istotne jest to, aby organizować psu czas skupiając się na zabawach, w których łączona jest wzmożona aktywność fizyczna oraz ćwiczenia intelektualne. To pomoże zaspokoić w psu instynkty, które buzując mogą wywoływać nieposkromioną chęć do zniszczeń.
Owczarek niemiecki a szkolenie
Jak łatwo się domyślić, owczarek niemiecki jest psem, który bardzo szybko się uczy. Dlatego szkolenie go jest raczej skazane na sukces, o ile nauczyciel będzie miał odpowiednie podejście, wiedzę i autorytet. Psy rasy owczarek niemiecki bardzo lubią spotkania treningowe – to dla nich okazja do upustu energii i do ćwiczeń umysłowych, które także uwielbiają. Pod żadnym pozorem, tak jak w przypadku innych psów, stosując treningi i metody wychowawcze nie można stosować agresji fizycznej. Nawet lekkie klapsy nie wchodzą w grę – mogą zrazić psa do dalszej pracy, wywołać w nim nieufność i bardzo duży stres. Tak jak w przypadku pracy z innymi rasami – stosujemy metodę nagród i pochwał.
Szczepienia
Owczarki niemieckie po raz pierwszy szczepi się w ósmym tygodniu życia. Kolejne szczepienie należy wykonywać według zaleceń prowadzącego lekarza weterynarii (najczęściej następuje to po trzech tygodniach). Przed zaszczepieniem pies powinien być odrobaczony. Gdy szczenię kończy trzeci miesiąc należy wykonać szczepienie przeciwko wściekliźnie, które następnie wykonuje się raz do roku. Szczepionki przeciw chorobom zakaźnym na początku podaje się raz do roku, zaś docelowo – co dwa lata.
Badania
Gdy owczarek niemiecki kończy 1,5 roku koniecznie trzeba wykonywać prześwietlenie stawów biodrowych, aby stwierdzić, czy pies ma skłonności do dysplazji (choroby, która dotyka wiele psów w tym typie). To badanie jest jest obowiązkowe w przypadku czworonogów, które mają być dopuszczone do hodowli. Kwalifikują się psy z wynikiem A lub B. Dysplazja dotyczy wiele dużych ras, ale to właśnie u owczarków niemieckich pojawia się najczęściej. Do hodowli mogą być zakwalifikowane tylko i wyłącznie psy wolne od tej choroby. Nie oznacza to jednak, że potomstwo zdrowych owczarków niemieckich nie nabędzie dysplazji. Może pojawić się ze względu na recesywny sposób dziedziczenia (rodzice to nosiciele). Zaleca się także wykonanie zdjęcia stawów łokciowych. Te nie są obowiązkowe, ale wielu przyszłych właścicieli wymaga takich badań od hodowców.
Zabiegi pielęgnacyjne
Gdy zdecydujemy się na posiadanie psa rasy owczarek niemiecki, musimy się liczyć z tym, że psiak będzie bardzo obficie liniał dwa razy do roku. I to niezależnie czy jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami krótkowłosego czy długowłosego psa – obydwa typy linieją tak samo mocno. Szary, bardzo gęsty podszerstek potrafi wychodzić garściami. Z tego powodu trzeba więc psa, w okresie linienia, szczotkować, najlepiej dwa razy dziennie. W okresie gdy nie gubi sierści nadal trzeba pielęgnować sierść.
Wystarczy jednak, że szczotkowanie wykonamy co 3 dni. Właściciele psów rasy owczarek niemiecki nie mogą także zapominać o czyszczeniu uszu. Należy także pamiętać o wycinaniu sierści spomiędzy poduszek. Koniecznie jest także przycinanie pazurów, chyba, że pies sam je ściera z racji długich spacerów.
Żywienie
Trudno jednoznacznie określić jaka dieta będzie najlepsza dla psa rasy owczarek niemiecki. Najlepsza odpowiedź brzmi: to zależy… Chodzi bowiem o wiek psa, poziom jego ruchu, a także to czy jest psem wykonującym pracę (np. pies policyjny), czy uprawiającym zawodowo sport (tzw. psy sportowe). Najłatwiej, i tak naprawdę najpewniej, jest stosować gotowe karmy sprawdzonych producentów, które są w stanie dostarczyć do organizmu psa wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Jeżeli jednak nie mamy w tym temacie szerokiej wiedzy i doświadczenia, koniecznie należy skonsultować się z weterynarzem lub/oraz dietetykiem.
Wyprawka dla owczarka niemieckiego
Jeżeli decydujemy się na psa rasy owczarek niemiecki, to tak naprawdę na początku będzie nam potrzebne klasyczne wyposażenie. Mamy tutaj na myśli: legowisko, obrożę, mocną smycz, kaganiec, miski na wodę i jedzenie (z naturalnych materiałów), pas (jeżeli będziemy transportować psa samochodem), zabawki, akcesoria do szkolenia (np. drewniany koziołek do aportu).
Dla kogo owczarek niemiecki?
Przede wszystkim dla tych, którzy lubią aktywnie spędzać czas. Owczarek niemiecki kocha ruch i trzeba mu będzie go zapewnić. Poza tym to psiak, który bardzo mocno przywiązuje się do właściciela. To kolejny dowód na to, że z tym czworonogiem trzeba spędzać dużo czasu (od szczeniaka – niezwykle ważne jest budowanie więzi właściciel-pies od czasu szczenięcego).
Posiadacze owczarków niemieckich powinni odznaczać się stanowczością, miłością do sportu, ale jednocześnie wyważeniem i spokojem. Nie zmienia to jednak faktu, że owczarek niemiecki sprawdzi się w rodzinie. Potrafi żyć dobrze w tej wieloosobowej, w której są dzieci. Trzeba jednak przede wszystkim pamiętać, że najistotniejszy jest ruch.
Nie zapominajmy także o ćwiczeniach umysłowych (te zresztą warto połączyć z ćwiczeniami fizycznymi). Labirynty, machy węchowe, tropienie użytkowe – te i wiele innych sposobów na spędzanie czasu z psem warto wdrażać od pierwszych, wspólnych chwil. Ze względu na swój niemały rozmiar najlepiej by pies domowy mieszkał w dużych wnętrzach. Tak naprawdę jednak wielki dom z ogrodem to nie mus w przypadku psa rasy owczarek niemiecki. Te mieszkają także w blokach i wcale nie oznacza, że są tam nieszczęśliwe, o ile ich właściciel zapewnia im odpowiednią dawkę ruchu każdego dnia.
