Nadciśnienie tętnicze jest chorobą, która wymaga leczenia, zarówno farmakologicznego, jak i niefarmakologicznego. W przypadku osób w podeszłym wieku, które się z nim zmagają, nieoceniona jest pomoc bliskich. Jak wspierać seniora chorującego na nadciśnienie?
Co to jest nadciśnienie tętnicze?
Nadciśnienie tętnicze to choroba układu krążenia krwi, która polega na tym, że ciśnienie tętnicze, zarówno skurczowe (tzw. górne), jak i rozkurczowe (tzw. dolne), są stale podwyższone. Co to znaczy?
Obowiązująca klasyfikacja ciśnienia tętniczego za prawidłowe uznaje się ciśnienie 120–129 oraz 80–84 mm Hg. O nadciśnieniu tętniczym mówi się, gdy wartości przekraczają górną granicę normy, to jest 140/90 mm Hg.
Jakie są przyczyny nadciśnienia tętniczego? Wyróżnia się nadciśnienie pierwotne (samoistne) i nadciśnienie wtórne, zwane też objawowym. O ile nadciśnienie wtórne ma związek z zaburzeniami różnych organów, o tyle etiologia nadciśnienia pierwotnego nie została ustalona. Według specjalistów odpowiadają za to czynniki genetyczne, ale i środowiskowe, takie jak tryb życia, w tym sposób odżywiania się.
Wysokie ciśnienie krwi, gdy nie jest leczone, może być groźne, ponieważ stanowi czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, między innymi zawału mięśnia sercowego, retinopatii nadciśnieniowej, miażdżycy, niewydolności serca, udaru mózgu, a także przedwczesnego zgonu. To dlatego leczenie jest konieczne i ważne.
Jak wspierać seniora chorującego na nadciśnienie?
Osoby, które zmagają się z nadciśnieniem tętniczym, muszą być zdeterminowane, zdyscyplinowane i czujne, ponieważ choroba wymusza zmianę trybu życia oraz pamiętanie o różnych kwestiach związanych z leczeniem farmakologicznym. W przypadku osób w podeszłym wieku może to sprawiać trudność, stąd bardzo ważne jest pomoc bliskich. Jak wspierać seniora chorującego na nadciśnienie?
Przypominaj o wizytach i lekach
W leczeniu nadciśnienia tętniczego bardzo ważne są wizyty u lekarza, badania okresowe, laboratoryjne badania kontrolne i zażywanie leków, jeśli to konieczne, w zaleconych dawkach i o ustalonych porach.
Aby to mamie czy tacie ułatwić, możesz:
- ustawić powiadomienia w telefonie,
- zakreślić dni w kalendarzu,
- robić notatki na tablicy, która wisi na ścianie bądź lodówce,
- wysyłać SMS z przypomnieniem np. o terminie wizyty.
Jeśli mama czy tata ma problem z dotarciem do placówki medycznej, możesz zaoferować pomoc tak osobistą, jak i innej osoby. Możesz zamówić i opłacić taksówkę bądź zorganizować wsparcie opiekuna osoby starszej.
Zadbaj o dietę seniora
Ponieważ na wartości ciśnienia duży wpływ ma dieta, warto namawiać rodzica, by zmodyfikował swój jadłospis. Najlepszym wyborem jest dieta śródziemnomorska lub DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension). Co możesz zrobić?
Przede wszystkim rozmawiaj, kup poradnik lub opłać konsultację u dietetyka, który nie tylko wyjaśni mamie lub tacie, jak należy się odżywiać, by dbać o ciśnienie i zdrowie, ale i ułoży indywidualny jadłospis.
Dieta osób, które mają nadciśnienie tętnicze, ma kilka żelaznych zasad. To:
- ograniczanie żywności wysoko przetworzonej i typu fast food,
- jedzenie pełnoziarnistego pieczywa i makaronu, zamiast produktów z mąki białej,
- spożywanie gruboziarnistych kasz i brązowego ryżu,
- ograniczanie spożycia tłuszczów zwierzęcych, postawienie na zdrowe oleje roślinne, na przykład oliwię z oliwek,
- ograniczenie spożycia soli kuchennej, unikanie produktów konserwowanych związkami sodu.
Jednocześnie bardzo ważne jest spożywanie warzyw i owoców w diecie (zwłaszcza świeżych i zasobnych w potas. To pomidory, banany, fasola, szpinak), jedzenie ryb oraz nabiału. Polecane są chude sery i jogurty. Ważne są także migdały i orzechy. Dokładniej o tym, czego nie można jeść przy wysokim ciśnieniu, przeczytasz w naszym artykule.
Zadbaj o aktywność fizyczną rodzica
W przypadku osób chorujących na nadciśnienie szczególnie ważny jest ruch. Jaka aktywności fizyczna jest najlepsza? Okazuje się, że trening aerobowy o niskiej lub średniej intensywności, angażujący wiele grup mięśni lub lekki i dynamiczny trening oporowy z niedużym obciążeniem. Co to znaczy?
Dla osób w starszym wieku najlepsze trzy ćwiczenia na obniżenie ciśnienia to:
- jazda na rowerze,
- marsz,
- pływanie.
Sprawdzają się także inne aktywności dotleniające wykonywane w jednostajnym tempie, takie jak spacer czy chodzenie z kijkami nordic walking. Na wysokie ciśnienie najlepiej działa wysiłek o umiarkowanej intensywności podejmowany codziennie i kontynuowany przez 30–45 minut.
Kluczowe jest także, by utrzymywać optymalną wagę ciała. Obwód brzucha nie może przekraczać 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn i zredukowanie wagi, jeśli jest taka potrzeba. Dlaczego? Okazuje się, że na wzrost ciśnienia wpływa także otyłość, zwłaszcza tak zwana otyłość brzuszna.
Aby zachęcić mamę czy tatę do aktywności, możesz kupić rower stacjonarny, bieżnię lub kijki nordic walking, karnet na basen czy na gimnastykę do klubu fitness. Jeśli możesz, wybierajcie się na wspólnie spacery.
Monitoruj ciśnienie krwi
Przy nadciśnieniu krwi bardzo ważne są pomiary ciśnienia krwi i pulsu. Do tego celu można wykorzystywać domowe ciśnieniomierze (aparat automatyczny z mankietem na ramię).
Wygodnym rozwiązaniem są też opaski SOS, które mierzą ciśnienie nieustannie. To na przykład opaska SOS Locon Life lub opaska SOS z wyświetlaczem Locon Life Plus, które:
- umożliwiają zdalne wykonanie pomiarów tętna i pulsu w aplikacji. Opaska Locon Life Plus pozwala także na samodzielne wykonanie pomiaru saturacji i temperatury. Jeśli opaski współpracują z aplikacją, wyświetlają historię pomiarów i umożliwiają analizowanie ich zmian w czasie,
- pozwalają na szybką reakcję (powiadomienie bliskich bądź ratownika medycznego), gdy wystąpią niepokojące objawy (ciśnienie będzie bardzo wysokie albo bardzo niskie).
- wysyłają do opiekuna natychmiastowe powiadomienie, kiedy mama czy tata się przewróci lub nagle zasłabnie i upadnie. Umożliwia to czujnik upadku. Gdy rodzic źle się poczuje lub znajdzie się w sytuacji zagrożenia, wyśle na twój telefon sygnał SOS, który otrzymasz natychmiast w formie SMS-a.
