Jakie ćwiczenia są zalecane dla pacjentów po zawałach? To zależy od kilku czynników, takich jak rozległość zawału, stan pacjenta i obecność ewentualnych powikłań. Na ich dobór wpływa także etap rehabilitacji. Co to znaczy?
Jakie ćwiczenia są zalecane dla pacjentów po zawałach?
Rehabilitacja po zawale rozpoczyna się w drugiej dobie pobytu w szpitalu i trwa do końca życia. Dzieli się na wczesną (etap 1 i etap 2) oraz późną (etap 3). I tak:
- etap 1 rehabilitacji po zawale trwa do 14 dni. Rozpoczyna się w drugiej dobie po zawale. Jest prowadzony w warunkach szpitalnych,
- etap 2 rehabilitacji po zawale trwa od 4 do 12 tygodni. Działania są prowadzone przez sanatoria kardiologiczne, ale i oddziały dzienne rehabilitacji kardiologicznej w szpitalach, poradnie rehabilitacji kardiologicznej (publicznych i prywatnych) lub w domu,
- etap 3 rehabilitacji po zawale trwa do końca życia. Polega na zażywaniu zalecanych leków, kontrolach lekarskich i wykonywaniu zleconych przez specjalistę badań. Kluczowa jest zmiana stylu życia na bardziej higieniczny. Bardzo ważna jest dieta dla serca, regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu oraz dbanie o odpoczynek i regenerujący sen.
Jakie ćwiczenia są zalecane dla pacjentów po zawałach na 1 etapie rehabilitacji?
Na 1 etapie rehabilitacji po zawale pacjent z pomocą fizjoterapeuty podczas pobytu w szpitalu wykonuje:
- ćwiczenia oddechowe,
- ćwiczenia ruchowe poszczególnych grup mięśni,
- ćwiczenia relaksacyjne.
W zależności od rozległości zawału, powikłań oraz czynności lewej komory realizuje się różne modele rehabilitacji po zawale. To:
- model A1. Rehabilitacja trwa 4 do 7 dn. Wskazaniem jest zawał serca bez uniesienia ST, zawał serca z uniesieniem ST bez istotnego upośledzenia czynności lewej komory,
- model A2. Rehabilitacja trwa 7-10 dni. Wskazaniem stanowi zawał serca z uniesieniem ST, z istotnym upośledzeniem czynności lewej komory;
- model B. Rehabilitacja trwa ponad 10 dni. Wskazaniem jest powikłany zawał serca ze znacznie upośledzoną czynnością lewej komory i objawami niewydolności serca.
Jakie ćwiczenia są zalecane dla pacjentów po zawałach na 2 etapie rehabilitacji?
Po opuszczeniu szpitala rehabilitacja po zawale jest kontynuowana w domu, przy wsparciu wyspecjalizowanych ośrodków zamkniętych lub półotwartych.
Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca, by na tym etapie, w zależności od stanu zdrowia, wieku, kondycji fizycznej, realizować:
- model A dla pacjentów z małym ryzkiem powikłań i w dobrej kondycji fizycznej.
Rekomendowany jest ciągły trening wytrzymałościowy (60 do 90 minut, 3-5 razy w tygodniu) oraz trening oporowy (2-3 razy w tygodniu) i ogólne ćwiczenia usprawniające (5 razy w tygodniu).
- model B dla pacjentów ze średnim ryzkiem i dobrą lub średnią wydolnością.
Trening wytrzymałościowy o charakterze ciągłym lub interwałowym (45-60 minut, 3-5 razy w tygodniu), trening oporowy (2-3 razy w tygodniu) i ogólne ćwiczenia usprawniające (5 razy w tygodniu),
- model C dla pacjentów ze średnim ryzykiem i małą wydolnością fizyczną.
W grupie średniego ryzyka zalecany jest interwałowy trening wytrzymałościowy (45 minut, 3-5 razy w tygodniu), zaś w grupie wysokiego ryzyka ćwiczenia ogólnousprawniające (5 razy w tygodniu),
- model D dla pacjentów ze średnim ryzykiem i bardzo małą wydolnością.
Rekomendowane są wyłącznie indywidualnie dobrane ćwiczenia (2-3 razy dziennie po 30-45 minut, 3 do 5 dni w tygodniu).
Jakie ćwiczenia są zalecane dla pacjentów po zawałach na 3 etapie rehabilitacji?
Trzeci etap rehabilitacji po zawale trwa przez resztę życia. Celem działań jest zwiększenie tolerancji wysiłku, minimalizowanie ryzyka nawrotu choroby oraz utrzymanie organizmu w dobrej kondycji.
Na tym etapie także, w zależności o stanu pacjenta i stopnia ryzyka, rehabilitacja po zawale obejmuje różne opcje. To:
- model A, który obejmuje treningi 3 razy w tygodniu (po 45 – 60 minut).
Zalecany jest trening interwałowy lub ciągły oraz ćwiczenia na sali gimnastycznej i trening oporowy bądź gry zespołowe, marsz, jazda na rowerze, pływanie,
- model B, obejmujący treningi 3 razy w tygodniu, początkowo 30 minut, potem stopniowo wydłużane do 60 min. Cechuje go mniejsza intensywność w stosunku do modelu A.
Zalecany jest trening interwałowy i zajęcia grupowe, gry zespołowe, marsz, pływanie, jazda na rowerze.
- model C, który obejmuje treningi 3 w tygodniu (od 30 do 45 min).
Zalecany jest trening interwałowy w warunkach kontroli EKG oraz ćwiczenia indywidualne i grupowe o niewielkiej intensywności.
- model D obejmujący wyłącznie treningi indywidualne.
Należy pamiętać, że brak aktywności fizycznej, zwłaszcza w przypadku nadwagi bądź otyłości oraz innych chorób przewlekłych, zwłaszcza układu sercowo-naczyniowego, drastycznie zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnego zawału.
Rehabilitacja po zawale to nie tylko ćwiczenia!
Trzeba także mieć świadomość, że ćwiczenia dla pacjentów po zawałach to nie wszystko, co można i należy dla siebie zrobić. Bardzo ważna jest także zmiana stylu życia na bardziej zdrowy. Co jest ważne? Przede wszystkim:
- unikanie stresu i przemęczenia,
- rzucenie palenia, unikanie biernego palenia,
- przejście na dietę dla serca,
- zadbanie o prawidłową masę ciała,
- pamiętanie o relaksie i odpoczynku, regeneracyjnym śnie,
- leczenie chorób przewlekłych,
- kontrolowanie stanu zdrowia rozumiane jako wizyty u lekarza i wykonywanie badań. Ważne są zarówno te, które zlecił lekarz, jak i codzienne pomiary ciśnienia.
Aby trzymać rękę na pulsie, warto kupić ciśnieniomierz lub opaskę SOS (np. Locon), która nie tylko pozwala na pomiar podstawowych parametrów zdrowia (zdalnie czy z aplikacji), ale i ma zbudowany telefon, czujnik upadku czy przycisk alarmowy. To jednak nie wszystko. Opaska SOS Locon Life pozwala na zdalną opiekę bliskiej osoby, zaś Locon Life Plus zapewnia wsparcie nie tylko krewnych, ale i ratownika medycznego (umożliwia to usługa Teleopieka). Obydwie pozwalają na lokalizację użytkownika.
