Co to jest kastracja psa i jak przebiega?
Kastracja jest zabiegiem rutynowym, który wykonuje weterynarz w odpowiednio przygotowanym do tego gabinecie. Przed zabiegiem wymagane jest wykonanie badań wstępnych i upewnienie się, że u psa nie występują jakiekolwiek przeciwwskazania do takiej operacji. Przed jej rozpoczęciem, ale już po podaniu zwierzęciu znieczulenia, usuwa się sierść w miejscu nacięcia. U samców nacięcie wykonuje się przy lub bezpośrednio na mosznie. Po usunięciu jąder, weterynarz po prostu zaszywa ranę. Czas trwania takiego zabiegu to około 20-30 minut. Pies jest wtedy oczywiście pod całkowitą narkozą, a aby się z niej wybudzić, będzie potrzebował dodatkowo około dwóch godzin. Ponieważ rana powinna zostać nienaruszona i zwierzę nie powinno jej lizać, najlepiej jest zabandażować brzuch lub założyć pupilowi specjalny kołnierz.
O czym pamiętać po kastracji?
Psy, tak samo, jak ludzie po operacji w pełnej narkozie, są ospałe. Zadbaj więc o to, by Twój zwierzak przez kilkanaście godzin miał szansę na spokojny odpoczynek. Nie przyjmuj w tym dniu gości i postaraj się być przy swoim pupilu przez cały ten czas. Weterynarz zdejmuje szwy zazwyczaj po około 14 dniach. W tym okresie unikajcie wzmożonej aktywności fizycznej i obserwuj, czy na ranę nie jest wywierany żaden ucisk – jest to szczególnie ważne, ponieważ właśnie od tego zależy, jak zrośnie się cięcie. Postaraj się, aby pies nie chodził po schodach, podczas spacerów trzymaj go na krótkiej smyczy i zabraniaj skakania – zarówno tego z kanapy na podłogę, jak i dla zabawy po smaczną przekąskę. Wszelkie wspólne dalsze wyjazdy, czy wycieczki plenerowe, odłóż na później. Po zdjęciu szwów, kiedy wszystko wróci do normy, Twój czworonożny przyjaciel będzie mógł już normalnie funkcjonować i żyć tak, jak wcześniej.
Operacja suczki
Prawidłowa nazwa kastracji u suczek to histeroktomia. Zabieg oczywiście wykonywany jest pod pełną narkozą. W jego trakcie weterynarz nacina skórę i najczęściej usuwa cały narząd rozrodczy psa. Po przebudzeniu zwierzę powinno nosić specjalny gorset – uniemożliwi on lizanie rany oraz wspomoże szybki i prawidłowy proces gojenia. Cena za zabieg waha się między 150, a 500 zł i jest uzależniona od płci, rodzaju narkozy i budowy ciała zwierzęcia.
Kastracja, a sterylizacja
Chociaż w języku potocznym mówi się, że pies poddawany jest kastracji, a suczka sterylizacji, te dwa zabiegi są całkowicie odmienne i znaczą całkowicie co innego. Kastracja psa dotyczy zwierząt obu płci i dotyczy usunięcia narządów rodnych. Sterylizacja polega natomiast na samym podwiązaniu jajowodów lub nasieniowodów u zwierzęcia. Nie dopuszcza do zapłodnienia, jednak nie wstrzymuje też cieczki i nie zapobiega instynktom u psów – nie ingeruje w gospodarkę hormonalną naszych pupili. Zabieg jest mniej inwazyjny, ale tak samo, jak kastracja, przeprowadzany w pełnej narkozie.
Kastracja psa – wpływ zabiegu na zdrowie psa
Wszelkie zabiegi, które wykonuje się pod narkozą, niestety niosą za sobą ryzyko powikłań i nieprawidłowej reakcji organizmu na podane znieczulenie. Mogą pojawić się też infekcje, przepukliny, czy krwotok pooperacyjny. Procentowo ryzyko powikłań określa się w dość szerokim przedziale od 2,5 do 20%. Ryzyko zgonu jest niewielkie, wynosi zaledwie 0,1%. Aby możliwie jak najbardziej zniwelować niebezpieczeństwo, należy zrobić psu niezbędne badania krwi i skonsultować je z weterynarzem.
Czy wiek psa ma znaczenie?
Ponieważ zbyt szybko przeprowadzona kastracja może zaburzyć rozwój zwierzęcia, zaleca się, aby zabieg przeprowadzony był między siódmym a dwunastym miesiącem życia. Ostateczną decyzję o terminie powinien jednak podjąć weterynarz – większe rasy dojrzewają później niż mniejsze rasy, dlatego wiek małego Maltańczyka, którego chcemy wykastrować, może być inny niż w przypadku Owczarka Niemieckiego, czy Dobermana.
Dlaczego ludzie chcą kastrować swoje zwierzęta?
Właściciele czworonogów decydują się na zabieg kastracji swoich pupili najczęściej z kilku względów. Głównym powodem jest oczywiście trwała antykoncepcja i brak uciążliwości związanej z cieczką u suczek. Jakie jeszcze dobre strony mają sterylizacja i kastracja psa?
- Trwała antykoncepcja – jeżeli nie jesteś profesjonalnym hodowcą i nie zależy Ci na sprzedaży szczeniąt z rodowodem, z całą pewnością warto rozważyć zabieg sterylizacji u Twojego zwierzaka.
- Brak objawów cieczki u suczek.
- Brak możliwości wystąpienia wielu nowotworów narządów rodnych u zwierząt.
- Mniejsze ryzyko schorzeń prostaty u psów.
- Ustąpienie agresywnego zachowania związanego z popędem i zaburzeniami hormonalnymi – brak agresji wobec innych zwierząt, czy suczek z cieczką.
- Lepsza ochrona przed konkretnymi schorzeniami, nawet tymi związanymi z cukrzycą.
Kastracja psa – wady
Każda operacja, zabieg, czy ingerencja chirurgiczna może być poważnym wstrząsem dla organizmu. Nigdy nie wiadomo, czy nie doprowadzi ona do zakażeń, infekcji, czy nieprzewidzianych powikłań. Kastracja mimo wszystko w jakimś stopniu narusza gospodarkę hormonalną zwierzęcia, co może prowadzić do przyszłych problemów ze zdrowiem i zachowaniem u psów. Co ciekawe, czworonogi po zabiegu mają większą tendencję do otyłości. Spowodowane jest to najczęściej większym łaknieniem i mniejszą ilością ruchu po zabiegu. U większych ras obserwuje się także problem z nietrzymaniem moczu, co także jest niepożądanym efektem kastracji. Każdy właściciel więc sam musi odpowiedzieć sobie na pytanie, co będzie najlepsze dla jego czworonoga. Z całą pewnością takiej decyzji nie należy podejmować pochopnie i pod wpływem impulsu. Niezbędna jest konsultacja z weterynarzem i przeprowadzenie szeregu badań, które pokażą, jaki jest stan zdrowia zwierzaka.
Minusy kastracji psów
Konsekwencje, jakie niesie za sobą kastracja psa jest wiele, najczęściej jednak wymienia się:
- ogólne ryzyko związane z zabiegiem pod narkozą,
- mimo wszystko występujące zagrożenie zachorowania przez psa na nowotwory prostaty,
- większa szansa na otyłość spowodowana spowolnieniem metabolizmu (dotyka najczęściej rasy, takie jak Beagle, Cocker Spaniel, czy Golden Retriever),
- ryzyko zakażeń dróg moczowych,
- nietrzymanie moczu (w przypadku dużych ras, cierpi na nie aż 60% suczek, u mniejszych psów około 20%). Najczęściej obserwowane u Rottweilerów, Bokserów, Dogów, Sznaucerów olbrzymich, czy Dobermanów,
- zmiany w psychice i zachowaniu zwierząt spowodowane ingerencją w naturalną gospodarkę hormonalną psów. Kwestia ta szczególnie problematyczna jest w przypadku wczesnej kastracji – istnieje ryzyko związane z zaburzeniami i zahamowaniem wzrostu,
- trzykrotnie zwiększone ryzyko niedoczynności tarczycy,
- ryzyko schorzeń układu kostnego, a nawet pojawienie się nowotworu kości,
- zmiany w strukturze sierści,
- ryzyko występowania naczyniakomięsaka serca i śledziony.
Jak zmienia się zachowanie psa po kastracji?
Nie da się ukryć, że zmiany, jakie zachodzą w zachowaniu psów po kastracji, są widoczne. Błędne jest jednak przekonanie, że każde zwierzę po zabiegu staje się spokojniejsze i bardziej uległe – agresywne zachowanie u psów, którym brakuje odpowiedniego wychowania, raczej nie zmieni się po zabiegu. Prawdą jednak jest, że operacja usunięcia organów niesie za sobą zmiany zarówno w zachowaniu społecznym i psychice naszych pupili. Często jest nawet tak, że właściciele czworonogów w kastracji widzą jedyną metodę na zmianę napędzanych testosteronem agresywnych zachowań swoich zwierząt.
Kiedy wykastrowany pies spotka na swojej drodze suczkę, która akurat ma cieczkę, powinien zachować się spokojnie. Tak samo sprawa wygląda, gdy podczas spaceru natrafi na inne psy – jeżeli kiedyś wykazywał wobec zwierząt agresję, teraz zapewne wykaże się opanowaniem i większą cierpliwością. Jak wynika z obserwacji, wykastrowane psy z reguły mniej ujadają, ustaje ciągłe skowycie, a próby ucieczek nie są podejmowane już tak często, jak to bywało przed zabiegiem.
Agresywny pies, a kastracja
Jeżeli Twój pies ma problem z agresją, najpierw należy zastanowić się, skąd biorą się w nim pewne zachowania i przeanalizować ich podłoże. Pamiętaj, że Twoje podejście do zwierzęcia, to, w jaki sposób go wychowujesz, ma ogromny wpływ na jego sprawowanie. Dzięki bacznej obserwacji będziesz w stanie z całą pewnością stwierdzić, czy agresja ma bezpośredni związek z jego popędem – wtedy faktycznie kastracja będzie uzasadniona i jest raczej pewne, że po operacji zauważysz zmianę zachowania u swojego czworonożnego przyjaciela. Jeżeli jednak nieodpowiednie zachowanie związane jest z obroną terytorium, czy jedzenia, będziesz musiał sięgnąć po inne środki. Najprawdopodobniej najlepszą decyzją będzie zwrócenie się do profesjonalnego behawiorysty, który nauczy Cię, jak w odpowiedni sposób zmienić zachowanie psa na lepsze.
Mniejsze zainteresowanie otoczeniem
Z obserwacji psów po kastracji wynika, że zmiany hormonalne, jakie po zabiegu zachodzą w ich organizmach, spowalniają ich metabolizm i mogą powodować większą ospałość. Zwierzęta często mniej interesują się innymi psami i otoczeniem, dzięki czemu łatwiej im skupić się na pracy z człowiekiem. Kastracja samców ogranicza zachowania związane z wysokim poziomem testosteronu – znaczenie moczem i ucieczki, z kolei u samic wyklucza problem ciąży urojonej. Ważną rzeczą, o której z pewnością należy wspomnieć, jest fakt, że po operacji zmienia się nie tylko zachowanie psa po zabiegu – zmienia się także zachowanie innych zwierząt wobec niego. Ponieważ hormony odgrywają dużą rolę w komunikacji czworonogów, wykastrowane psy często budzą większe zainteresowanie wśród innych przedstawicieli gatunku. Trzeba uważać, żeby zapach nie stał się przyczyną konfliktu – właściciel zawsze powinien mieć oko na swojego zwierzaka.
Co ciekawe, okazuje się, że zabieg może zwiększyć nadwrażliwość na dotyk i lękliwość u zwierząt. W związku z tym raczej nie zaleca się wykonywania kastracji u psów, które są bojaźliwe i niepewne siebie.
Kastracja, a bezdomność
Największym plusem kastracji jest bez wątpienia zapobieganie niekontrolowanego rozmnażania się zwierząt. W kraju, gdzie problem bezdomności psów jest naprawdę duży, daje to szansę na uniknięcie wielu psich tragedii. Wspaniale byłoby, gdyby każde zwierzę mogło liczyć na kochający dom. Rzeczywistość jest jednak inna – wiele psów do końca życia jest skazana na schronisko. Pamiętajmy, że suczka w ciągu roku może urodzić nawet kilkanaście szczeniąt! Kastracja pozwala w ogromnym stopniu ograniczyć bezdomność, ale też chroni przed powikłaniami okołoporodowymi. Zwracajmy więc uwagę na błąkające się po naszej okolicy zwierzęta. Czasem nasza niewielka pomoc, taka jak chociażby powiadomienie odpowiedniej fundacji może przyczynić się do walki z bezdomnością.