Czym jest kocimiętka?
Kocimiętka jest byliną ogrodową. Z łaciny – Nepeta cataria jest wieloletnią, zieloną rośliną, która rośnie do 50-100 cm na wysokości i szerokości. Kwitnie głównie jesienią. Z wyglądu przypomina typowego członka rodziny mięty, ponieważ ma brązowo-zielone liście z charakterystyczną kwadratową łodygą. Grube liście mają kształt trójkątny, nawet do eliptycznego. Kocimiętka ma małe, ładne i pachnące kwiaty w odcieniach od różowych lub białych z drobnymi plamami blado-fioletowymi.
Rośliny kocimiętki (Nepeta cataria i inne gatunki Nepeta) należą do rodziny mięty i zawierają lotne oleje, sterole, kwasy i garbniki. Pochodząca z Europy, Azji i Afryki roślina została sprowadzona do Ameryki Północnej przez osadników. Obecnie roślina jest popularna w ogrodach ziołowych i rośnie powszechnie jako chwast. Kocimiętka jest uważana za całkowicie nieszkodliwą dla kotów.
Jak działa kocimiętka?
Najintensywniejsze doznanie z kocimiętką zaczyna się od nosa – jeden powiew i kot natychmiast wariuje. Naukowcy podejrzewają, że roślina dociera do receptorów w mózgu odpowiadających za uczucie szczęścia. Jednak po zjedzeniu kocimiętka ma odwrotny efekt i twój kot się uspokaja.
Nepetalakton, jeden z lotnych olejków kocimiętki, dostaje się do tkanki nosowej kota, gdzie wiąże się z receptorami białkowymi stymulującymi neurony czuciowe. Komórki te, z kolei wywołują reakcję w neuronach opuszki węchowej, które rzutują na kilka obszarów mózgu, w tym ciało migdałowate (dwa skupiska neuronalne w śródmózgowiu, które pośredniczą w reakcjach emocjonalnych na bodźce) i podwzgórze, „nadnercza” mózgu odgrywa rolę w regulowaniu wszystkiego, od głodu po emocje.
Ciało migdałowate integruje przepływ informacji z komórek opuszki węchowej i projektów do obszarów regulujących reakcje na zachowanie. Podwzgórze reguluje reakcje neuroendokrynne przez przysadkę mózgową, tworząc „reakcję seksualną”. Oznacza to, że kot reaguje na sztuczny feromon rośliny.
Naukowcy wcześniej postawili hipotezę, że substancja chemiczna wywołuje również reakcję w czymś, co nazywa się narządem lemieszowo-nosowym, czyli organem pozawęchowym znajdującym się głęboko w nosie u wielu ssaków (ale nie ludzi), który bierze udział w wykrywaniu feromonów. Jednak eksperymenty to wykluczyły. Istnieje hipoteza, że nepetalakton może naśladować kształt feromonów, gdy wiążą się z receptorami nosowymi.
Niezależnie od przyczyny, nepetalakton wywołuje u większości kotów intensywną, reakcję porównywalną do stanu nietrzeźwości.
Jak koty reagują na kocimiętkę?
Kocimiętką jest szczególnie kojarzona ze względu na jej wpływ na naszych czworonożnych pupili. Kiedy koty ją wyczują wykazują kilka typowych zachowań – mogą ocierać głowy i ciało o zioło lub skakać, przewracać się, wokalizować i ślinić się. U niektórych euforia przekłada się na agresywną zabawę, a u innych sprawia, że stają się łagodni i spokojni. Ta reakcja trwa około 10 minut, po czym kot staje się tymczasowo odporny na działanie kocimiętki na około 30 minut. Reakcja na kocimiętkę jest dziedziczna, co oznacza, że około 70 do 80 procent mruczków wykazuje takie zachowanie na roślinę. Ponadto kocimiętka nie wpływa na kocięta, dopóki nie osiągną wieku około sześciu miesięcy i nie osiągną dojrzałości płciowej.
Dlaczego koty uwielbiają kocimiętkę?
Kocimiętka działa jako naturalny wzmacniacz nastroju. Może spowodować, że twój kot zachowa się dość nietypowo, na przykład wykaże zwiększoną czułość. Może również toczyć się, łapać lub pocierać pysk, skakać i być rozbrykany, biegając z pokoju do pokoju, wyglądając, jakby gonił niewidzialną zdobycz. Niektóre koty stają się po prostu bardzo zrelaksowane i wpatrują się w przestrzeń. Całe to zachowanie może być naznaczone mnóstwem miauczenia lub warczenia. Działanie kocimiętki jest krótkie, zwykle trwa od 5 do 15 minut. Potem minie kilka godzin, zanim kot ponownie zademonstruje działanie kocimiętki.
Czy ludzie też tak reagują na kocimiętkę?
Ludzki mózg różni się fizjologicznie od mózgu kota, dlatego ludzie nie reagują na kocimiętkę. Jednak rdzenni Amerykanie używali kiedyś kocimiętki do zwalczania niekontrolowanego płaczu z powodu kolki u niemowląt. Zdarza się, że zobaczysz kocimiętkę jako łagodny środek uspokajający w składzie niektórych herbatek ziołowych. W kręgach medycyny alternatywnej ziele to jest powszechnie zalecane, aby złagodzić migrenowe bóle głowy i złagodzić skurcze, gazy, niestrawność, bezsenność, nerwowość i anoreksję lub jako pastę ziołową w celu zmniejszenia obrzęku związanego z zapaleniem stawów i uszkodzeniem tkanek miękkich.
Czy każdy kot jest podatny na kocimiętkę?
To genetyka decyduje, czy twój koci przyjaciel zakochuje się w kocimiętce. Około jeden kot na dwóch dziedziczy wrażliwość na zioło. Ale nie dowiesz się, czy Twój kociak jest jednym z nich, do czasu między 3 a 6 miesiącem życia. Inne rośliny, które działają jak kocimiętka na koty, to korzeń i liście kozłka lekarskiego, srebrna winorośl, matatabi (popularny w Azji) i drewno wiciokrzewu tatarskiego. Wiele kotów, które nie reagują na kocimiętkę, wykazuje zainteresowanie jedną lub więcej wyżej wymienionych roślin.
Jeśli twój kot nie jest zainteresowany wąchaniem kocimiętki, nigdy nie zmuszaj go do tego, ponieważ nie zmienisz genetyki swojego mruczka. Narzucanie kocimiętki nie zainteresowanemu kotu jest okrutne i może wpłynąć na Wasze relacje.
Jak mam podać kocimiętkę mojemu kotu?
Produkty z kocimiętki występują w różnych formach, takich jak na przykład sproszkowane cebulki kocimiętki, którymi posypiesz ziemię lub zabawkę. Niektóre zabawki są wstępnie perfumowane kocimiętką lub mają ją w sobie. Możesz również zaopatrzyć się w olejek z kocimiętki lub spray olejowy, dzięki któremu nadajesz zapach zabawkom lub pościeli. Koty zareagują nawet na bardzo małe ilości kocimiętki, więc nie musisz jej używać zbyt dużo.
Co zrobić, jeśli mój kot staje się agresywny po kocimiętce?
Niektóre koty, zwykle samce, stają się agresywne, gdy podaje się im kocimiętkę, prawdopodobnie z powodu związku kocimiętki z zachowaniami godowymi. Jeśli tak jest w przypadku twojego kota, koniecznie zaprzestań podawania mu tej rośliny.
Możesz rozważyć alternatywę, taką jak miód lub waleriana. Porozmawiaj ze swoim weterynarzem, który będzie w stanie powiedzieć Ci, czy kocimiętka jest odpowiednia dla Twojego zwierzaka lub zaleci inne opcje.
Zabawki i szkolenie
Ze względu na to, że koty tak reagują na tę roślinę może się okazać pomocna przy treningu Twojego mruczka. Chcesz powstrzymać kotka przed drapaniem mebli? Pocieraj drapak kocimiętką, aby sprawić, żeby był bardziej atrakcyjny. Kupiłeś nowe legowisko lub transporter dla kota? Posyp trochę zioła na poduszce kotka, aby chętniej na nim spał..
Możesz także zainteresować kota domowego, tworząc dla niego zabawki z kocimiętki. Posyp trochę zioła do starej skarpety, a następnie zawiąż górę. Innym pomysłem jest włożenie dużej szczypty kocimiętki do małej papierowej torby i zmiażdżenie torby w ciasną kulkę.
Koci behawioryści często zalecają kocimiętkę jako ulgę w stresujących okresach, takich jak podróże, wprowadzanie nowego zwierzaka lub przeprowadzka do nowego domu. Może mieć również właściwości uśmierzające ból.
Kocimiętka – naturalna czy ze sklepu?
Na intensywność reakcji kotka na zabawki i trening będzie mieć wpływ rodzaj używanej kocimiętki. Podczas gdy większość kotów lubi suszone lub świeże zioła, zwykle są mniej zainteresowane sprayami z kocimiętki, które na ogół nie zawierają wystarczającej ilości nepetalaktonu, aby je zainteresować.
Czy kocimiętka jest uzależniająca?
Kocimiętka wprowadza kota w amok, ale nie będzie się jej później domagał. Kocimiętka dla kota jest rodzajem rozrywki. Możemy posadzić ją w doniczce, ogrodzie, kupić susz lub spray z ekstraktem z kocimiętki. Kocimiętka nie jest niebezpieczna i z pewnością nie uzależnia. Nigdy nie zobaczymy ośrodków rehabilitacyjnych ani planów leczenia uzależnienia od kocimiętki, ale to nie znaczy, że powinieneś nadmiernie podawać ją kotu. Twój przyjaciel może być na to uczulony, a zbyt duże spożycie może doprowadzić do zachorowanie. W większości przypadków kocimiętka to przyjemny i bezpieczny sposób na relaks i zabawę dla Twojego kota. Nie martw się o uzależnienie od kocimiętki – zamiast tego pozwól swojemu kotu cieszyć się rośliną z umiarem. A tym, którzy nie są na to wrażliwi, nigdy nie narzucaj tego.
Kocimiętka w Twoim domowym ogrodzie
Na szczęście dla kotka, kocimiętka – która nie uzależnia i jest bezpieczna do spożycia – łatwo rośnie na słonecznym oknie. Możesz nawet stworzyć własny ogród dla kotów z jedną doniczką kocimiętki i jedną z pszenicą, owsem, żytem lub jęczmieniem. Mruczek nie tylko będzie cieszyć się z trawki do podjadania, ale posiadanie własnych roślin pomoże trzymać kota z dala od Twojej domowej kolekcji. Jeśli sadzisz kocimiętkę bezpośrednio w ogrodzie, pamiętaj, że podobnie jak większość bylin, jest to czasem inwazyjna roślina, która bardzo szybko się rozrasta.
Uprawa i pielęgnacja kocimiętki
Kocimiętki spotykane w ogrodach to byliny o bardzo małych wymaganiach uprawowych. Mogą rosnąć niemal na każdym rodzaju podłoża, o ile nie jest zbyt suche, zbyt ciężkie lub mokre. Nie oczekują też żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, rzadko chorują i są wytrzymałe na niskie temperatury. Mogą też niezawodnie kwitnąć przez całe lato (od czerwca do września). Do prawidłowego wzrostu i bujnego kwitnienia potrzebują jedynie słońca, gdyż posadzone w cieniu kwitną słabo i źle się rozkrzewiają. Rozmnażanie kocimiętki jest równie łatwe jak jej uprawa. Nowe rośliny można uzyskać przez podział dorosłych egzemplarzy lub przez wysiew nasion (niektóre gatunki dają nawet całkiem obfity samosiew).
Gdzie kupić kocimiętkę?
Sadzonki kocimiętki można bez trudu kupić w każdym większym centrum ogrodniczym, na giełdzie kwiatowej, u ogrodnika lub na targowisku. Rośliny można też samodzielnie wyprodukować z nasion, zakupionych w dobrym sklepie ogrodniczym. Potencjał kocimiętki nie trwa wiecznie – olejki eteryczne szybko się ulatniają. Więc jeśli kupisz suszoną kocimiętkę dla swojego kociaka europejskiego, rosyjskiego, maine coon’a czy kartuskiego, przechowuj to, czego nie używasz w zamrażarce.
Jaką dawkę kocimiętki można podać kotu?
Nie ma konkretnej dawki. Jednak unikaj karmienia kota kocimiętka – jeśli zje jej zbyt dużo, może spowodować to problemy trawienne, a nawet biegunkę.
Właściwości lecznicze
Kocimiętkę warto uprawiać w ogrodzie jednak nie tylko ze względu na urocze kwiaty i atrakcyjny pokrój, ale też z powodu jej właściwości leczniczych. Liście kocimiętki właściwej zawierają w swoim składzie liczne substancje chemiczne (m.in. olejki eteryczne, irydoid nepetalakton, garbniki, gorycze), dzięki którym ziele wykazuje działanie bakteriostatyczne, przeciwzapalne, moczopędne, żółciopędne i uspokajające. Ziele kocimiętki wykorzystuje się w leczeniu przewlekłych chorób układu pokarmowego, nawracających stanów zapalnych górnych dróg oddechowych oraz zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego.
Czy podawanie kocimiętki kotu jest etyczne?
Takie pytanie zadają naukowcy zajmujący się zwierzętami. Chodzi o wzięcie odpowiedzialności za nasze działania wobec naszych zwierząt domowych i poświęcenie im takiej samej moralnej uwagi, jaką traktujemy w stosunku do ludzi. Natomiast PETA wyjaśnia, że można podać rozsądne ilości wysokiej jakości kocimiętki. Zwraca uwagę, że przede wszystkim jesteśmy odpowiedzialni za ochronę naszych przyjaciół przed samochodami, chorobami zakaźnymi, drapieżnikami i okrutnymi ludźmi, czy ucieczkami, między innymi poprzez wyposażenie naszego kota w lokalizator GPS. Przy zapewnianiu bezpieczeństwa mruczka możemy się wspomagać specjalnymi urządzeniami, które na bieżąco będą pokazywać nam jego lokalizację. Zatem do nas należy decyzja, czy chcemy zapoznać naszego przyjaciela z zabawkami wypełnionymi kocimiętka.
