Problemy zdrowotne osób starszych wpływają nie tylko na samopoczucie i funkcjonowanie seniora, ale również jego rodziny. By uniknąć rozwoju najczęstszych chorób wieku starczego, bardzo ważna jest profilaktyka. Co jest ważne? O co zadbać?
Jakie są najczęstsze choroby wieku starczego?
Seniorzy, głównie z racji wieku, upływu czasu i procesów starzenia się organizmu, zapadają na różne choroby. Najczęściej to:
- miażdżyca i inne choroby układu krwionośnego (choroba wieńcowa, czyli niewydolność serca, udar mózgu, zawał serca), nadciśnienie tętnicze,
- choroba zwyrodnieniowa stawów (reumatyzm),
- cukrzyca,
- zaburzenia pamięci, otępienie starcze, demencja starcza,
- choroba Alzheimera,
- choroba Parkinsona,
- nietrzymanie moczu (inkontynencja),
- problemy ze słuchem, zaburzenia narządu wzroku.
Znaczenie profilaktyki i regularnych badań w prewencji chorób wieku starczego
Osoby w starszym wieku są narażone na rozwój różnych chorób. Wielu z nim można zapobiegać, a jeśli się rozwiną — kontrolować. Dzięki temu nie wpłyną znacząco na codzienne funkcjonowanie.
Ponieważ zaniedbane choroby wieku starczego prowadzą do wielu powikłań, a i często stanowią zagrożenie życia, profilaktyka i regularne badania mają ogromne znaczenie zarówno jeśli chodzi o profilaktykę, jak i monitorowanie schorzeń. Co można robić? Co jest ważne? O co zadbać?
-
Odpowiednia dieta
Niezależnie od stanu zdrowia każda osoba w podeszłym wieku (ale i młodsza) powinna zadbać o to, by jej dieta była racjonalna, dobrze zbilansowana i urozmaicona, czyli po prostu zdrowa.
Żywność powinna być jak najmniej przetworzona, zasobna w witaminy i minerały oraz takie składniki odżywcze jak białko i zdrowe tłuszcze oraz wartościowe węglowodany. Bardzo ważne jest także optymalne nawodnienie.
-
Aktywność fizyczna i… intelektualna
Podstawą działań profilaktyczno-leczniczych w przypadku osób starszych (ale i młodszych) jest regularna aktywność ruchowa, koniecznie dobrana do możliwości, sprawności i stanu zdrowia. Ruch pozwala utrzymać dobrą kondycję i formę organizmu. Ma także pozytywny wpływ na samopoczucie, ale i sprawność umysłową. Jak to możliwe?
Regularny wysiłek fizyczny nie tylko dba o mięśnie, ale i zwiększa stężenie neuroprzekaźników, takich jak dopamina, serotonina, noradrenalina. I tak:
- wzrost poziomu dopaminy sprzyja poprawie pamięci, zdolności przyswajania nowych informacji,
- wzrost poziomu serotoniny poprawia zdolność odbioru informacji i polepsza nastrój.
- wzrost poziomu noradrenaliny wpływa na koncentrację uwagi, zapamiętywanie, szybkość przetwarzania informacji.
Jaka aktywność fizyczna jest zalecana w profilaktyce chorób wieku starczego? To przede wszystkim ćwiczenia:
- wytrzymałościowe, poprawiające wydolność tlenową, np. spacer, szybki marsz, pływanie, jazda na rowerze, nordic walking, taniec, aerobik,
- siłowe, wzmacniające siłę mięśni, do których można wykorzystać małe hantle (o wadze do 1 kg), elastyczną taśmę czy małą butelkę z wodą,
- rozciągające, poprawiające gibkość (np. skłony),
- równoważne i koordynacyjne (np. chód do tyłu, na palcach i na piętach).
-
Regularne badania
Osoby po 60. roku życia powinny systematycznie wykonywać badania. Które są wskazane?
Raz w roku należy wykonać komplet podstawowych badań, które obejmują:
- laboratoryjne badania moczu (ogólne badanie moczu) oraz krwi, takie jak morfologia, poziom glukozy, poziom cholesterolu (LDL, HDL) i trójglicerydów, badanie stężenia elektrolitów we krwi (sód, potas), badanie kreatyniny i eGFR, próby wątrobowe (panel wątrobowy obejmuje oznaczenie podstawowych enzymów wątrobowych: ALT, AST, ALP, GGTP oraz bilirubiny), badania tarczycy (TSH, FT3, FT4),
- badania obrazowe, takie jak EKG, USG jamy brzusznej,
- badania specjalistyczne, takie jak np. badanie okulistyczne (w kierunku jaskry i zaćmy) czy badanie słuchu.
Raz na 5 lat profilaktycznie wykonuje się:
- RTG klatki piersiowej,
- gęstość kości (densytometria),
- badanie kału na obecność krwi utajonej,
- badanie prostaty,
- badanie ginekologiczne.
Bardzo ważne są także regularne, nawet codzienne pomiary ciśnienia krwi i pulsu (także saturacji). Aby móc je monitorować, dobrze jest zaopatrzyć się w ciśnieniomierz i pulsoksymetr. Pomocna jest opaska SOS, która pozwala trzymać rękę na pulsie, daje poczucie bezpieczeństwa i spokój. Dlaczego?
Opaska SOS pełni nie tylko funkcję ciśnieniomierza. Zwykle ma wbudowany telefon, przycisk alarmowy oraz czujnik upadku. Pozwala również na lokalizację 24/7, umożliwia opiekę zdalną bliskich (np. Locon Life, Locon Life Plus), ale i ratownika medycznego (np. opaska Locon Life Plus z usługą teleopieka). Te proste urządzenia znaczenie poprawiają komfort codziennego funkcjonowania. Zdecydowanie nie sposób ich przecenić.
