Alzheimer rozwija się bardzo podstępnie. Pierwsze objawy często nie wyglądają bardzo poważnie dlatego chory, czy jego bliscy, nie zwracają na nie większej uwagi. Problemy z pamięcią tłumaczą wiekiem, stresem, czy innymi występującymi u danej osoby schorzeniami związanymi z innymi przypadłościami zdrowotnymi. Jak rozpoznać chorobę Alzheimera, na co zwrócić uwagę i w jaki sposób pomóc bliskim dotkniętym tym schorzeniem? Tego dowiesz się z naszego artykułu.
Alzheimer – kogo dotyka choroba?
Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, Alzheimer to choroba, na którą cierpi dziś ponad 300 tysięcy Polaków. Bez wątpienia ma to związek z tendencjami demograficznymi i wzrostem populacji osób powyżej 65 roku życia.
Według wyliczeń, osoby te w 2050 roku będą stanowić ponad 30% naszego społeczeństwa. Oznacza to, że za 30 lat, na Alzheimera może cierpieć ponad 1 milion Polaków. Ryzyko choroby wzrasta wraz z wiekiem.
Schorzenie występuje u blisko 3% osób w wieku 65-70 lat i aż u 40% osób między 85, a 90 rokiem życia. Według statystyk Alzheimer częściej rozpoznawany jest u kobiet.
Choroba Alzheimera — opieka nad osobami chorymi
Osoba z chorobą Alzheimera potrzebuje naszej troski niezależnie od stadium. W drugiej i trzeciej fazie musi być już to opieka codzienna, 24/7.
Osoby z tym schorzeniem nie powinno się ani na chwilę zostawić samej, ponieważ ta, najzwyczajniej sobie nie poradzi. Karmienie, pomaganie w toalecie, czy najprostszych czynnościach, takich jak ubranie się, uczesanie włosów, czy założenie butów to po prostu konieczność.
Bez wsparcia bliskich, osoba chora często nie ma szans na wykonanie podstawowych czynności.
Ochrona osoby z chorobą Alzheimera
Jeżeli u swojego bliskiego obserwujesz zaburzenia pamięci, czy problem ze znajdowaniem właściwych słów i podejrzewasz, że może mieć on Alzheimera, koniecznie zrób wszystko, aby móc pozostawać z taką osobą w stałym kontakcie.
Oczywiście rozwiązaniem, które jako pierwsze przychodzi nam na myśl, jest telefon komórkowy. Trzeba jednak pamiętać, że senior może o smartfonie zapomnieć, odłożyć go i przez długie godziny nie odbierać połączeń.
Alternatywą dla telefonu komórkowego jest smartwatch lub opaska z GPS — urządzenia, które starsza osoba z chorobą Alzheimera ma zawsze przy sobie — na swoim nadgarstku.
Jakie zalety mają tego typu narzędzia i jak mogą pomóc osobom chorym na Alzheimera?
Smartwatch dla seniora i opaska SOS z GPS dla osób z chorobą Alzheimera
Smartwatch z GPS lub lekka i wygodna w noszeniu opaska SOS z GPS Locon Life to pewność, że senior cierpiący na Alzheimera jest zawsze pod naszą opieką. W połączeniu z aplikacją Bezpieczna Rodzina, urządzenia umożliwiają szybkie i dokładne zlokalizowanie bliskiej osoby, wykonanie i odebranie połączenia głosowego, czy wykonanie pomiaru pulsu i ciśnienia.
W aplikacji oprócz funkcji lokalizowania, mamy jeszcze możliwość sprawdzenia historii miejsc, w których w przeszłości znajdował się senior, możemy wyznaczyć strefy bezpieczeństwa, o wyjściu i powrocie do których zostaniemy natychmiast powiadomieni.
Choroba Alzheimera, a bezpieczeństwo Twojego bliskiego
Urządzenia z GPS i dedykowana aplikacja to wygoda i pewność, że zawsze wiesz, gdzie jest Twój bliski. Kiedy senior ma problem z pamięcią i nie wie jak wrócić do domu — zlokalizujesz go na mapie i pomożesz w bezpiecznym powrocie do rodziny. O tym, jak najszybciej zlokalizować seniora, dowiesz się z naszego artykułu.
Kiedy przytrafi mu się niespodziewana sytuacja, wyśle Ci sygnał SOS z pilną prośbą o pomoc. Osoba z chorobą Alzheimera wymaga specjalnego traktowania i solidnej opieki. Możesz ofiarować jej bezpieczeństwo i pewność, że zawsze może na Ciebie liczyć.
Potrzeby osób starszych w trakcie choroby Alzheimera
Pamiętaj — Twój bliski oprócz pomocy przy codziennych czynnościach, będzie potrzebował mieć w Tobie oparcie. Jeśli jednak objawy choroby i zaburzenia pamięci nie są mocno dokuczliwe, nie odbieraj seniorowi radości z wykonywanych samodzielnie czynności.
Pozwól mu na odrobinę swobody, która na pewno pomoże mu poczuć się lepiej — wyjście na spacer, czy do pobliskiego sklepu dla Ciebie może znaczyć niewiele, dla starszej osoby może być to jednak jedyna rozrywka w ciągu dnia!
Odpowiedzialna opieka nad osobą chorą
Kiedy Alzheimer nie jest zaawansowany, ale widzisz postęp choroby i problemy seniora, czy to z pamięcią krótkotrwałą, czy otępieniem, koniecznie podaruj starszej osobie odpowiednie urządzenie, takie jak chociażby opaska SOS.
Kiedy chory wyjdzie do sklepu, czy na spacer, nie będziesz musiał zachodzić w głowę, czy nie dzieje się z nim nic złego — jeśli zobaczysz na mapie, że bliski traci orientację i udaje się w nieznanym kierunku, będziesz mógł natychmiast zareagować.
Opaska SOS Locon Life posiada czujnik upadku. To bardzo istotna funkcja, ponieważ jeśli Twój bliski nagle się przewróci, ulegnie wypadkowi, czy zemdleje, od razu się o tym dowiesz i będziesz w stanie natychmiast mu pomóc.
Czy to Alzheimer?
Jeżeli wśród Twoich bliskich są osoby starsze, którym zdarza się o czymś zapominać, na pewno niejednokrotnie zastanawiałeś się nad przyczyną dolegliwości i rozważałeś chorobę Alzheimera.
Należy jednak wiedzieć, że pewne zmiany u seniorów związane są z ich wiekiem i nie trzeba od razu bardzo panikować. Pogorszenie pewnych funkcji poznawczych postępujące z upływem czasu jest całkiem normalne.
Jeżeli nie towarzyszą mu dodatkowe objawy, prawdopodobnie nie ma powodu do niepokoju. W przypadku, kiedy jednak pojawiają się poważniejsze symptomy choroby i widzisz, że z czasem przybierają one na sile, koniecznie należy skonsultować się ze specjalistą.
Gdzie szukać pomocy i do jakiego lekarza się udać?
Alzheimer – diagnostyka
Kiedy pacjent ma wiele objawów, które świadczyć mogą o najróżniejszych dolegliwościach, lekarz, by zdiagnozować Alzheimera z pewnością zleci serię badań. Do najczęściej wykonywanych należą:
- tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny — czyli badania obrazowe głowy
- badania neuropsychologiczne — umożliwiają określenie w jakim stopniu u pacjenta występują deficyty poznawcze
- badania neurologiczne — pozwalające z całą pewnością stwierdzić, jakie u pacjenta występują odchylenia i co jest ich przyczyną
- testy przesiewowe — umożliwiają wstępną diagnostykę otępień i polegają często na wykonaniu prostych czynności, takich jak zawiązanie buta, narysowanie zegara, czy określenie godziny, którą na czasomierzu wskazuje lekarz.
W przypadku chorych na Alzheimera, diagnostyka jest kluczem do dobrania odpowiedniego sposobu leczenia i ustalenia, jaki konkretnie rodzaj otępienia występuje u chorej osoby.
Co jednak ważne, pewną diagnozę można postawić po dogłębnym zbadaniu tkanki nerwowej i wykrycia w niej charakterystycznych złogów. Z tego powodu ostateczne rozpoznanie następuje dopiero po śmierci pacjenta.
Otępienie
Istotną kwestią są odpowiednie badania. Należy rozróżnić Alzheimera od innych rodzajów otępień, takich jak otępienie z ciałami Lewy’ego, czy otępienie czołowo-skroniowe. Należy badać także niedokrwistość, niedoczynność tarczycy, depresję, czy niedobór witaminy B12.
Rewolucja w leczeniu choroby Alzheimera
Chociaż mimo postępu medycyny leku na Alzheimera jeszcze nie ma, niewykluczone, że niebawem nastąpi odkrycie, które będzie miało wpływ na omawiane schorzenie.
Dr Karolina Pierzynowska, biolog molekularny z Katedry Biologii Molekularnej Wydziału Biologii UG, jest w trakcie prowadzenia badań nad podejściem do leczenia chorób neurodegeneracyjnych, w tym właśnie Alzheimera.
Nominowana do prestiżowej nagrody Future Science Future Star Award polka potwierdza, że pierwsze testy w laboratorium nad genisteiną (związkiem zaliczanym do flawonoidów) dają bardzo obiecujące wyniki. I chociaż na opracowanie skutecznego leku przyjdzie nam jeszcze poczekać, taka wiadomość daje ogromną nadzieję wielu chorym.
Co możesz zrobić dla chorego na Alzheimera, czyli ćwiczenia na pamięć
Medykamenty to jednak niejedyny sposób na spowolnienie choroby. Osobom dotkniętym Alzheimerem bardzo często zaleca się wykonywanie różnego rodzaju ćwiczeń mających na celu poprawę ich pamięci.
Wykorzystywanie gier, książek, czy zdjęć oraz pomoc najbliższych mogą z powodzeniem opóźniać rozwój choroby i przyczynić się do dobrej formy i utrzymania pacjenta w dobrej kondycji umysłowej.
Rokowania
Niestety, Alzheimer jak każda choroba prowadzi do skrócenia życia cierpiącej na nią osoby. Oczywiście jej przebieg może być bardzo różny i chorzy mogą przechodzić ją na różne sposoby, niemniej szacuje się, że od momentu diagnozy, do śmierci pacjenta mija od 3 do 10 lat.
Przyczyną zgonów osób cierpiących na Alzheimera jest najczęściej zapalenie płuc i powikłania po schorzeniu oraz odwodnienie, które spowodowane jest często całkowitą niezdolnością do wstawania z łóżka i wykonywaniem podstawowych czynności.
Im wcześniej choroba zostanie wykryta, a chory rozpocznie leczenie, tym większa szansa na opóźnienie rozwoju Alzheimera.
Czy można zapobiec chorobie?
Ponieważ Alzheimer jest chorobą nadal do końca nieodkrytą, ciężko jest jednoznacznie stwierdzić co robić, by zapobiec schorzeniu. Oczywiście zalecany jest zdrowy tryb życia. Należy dbać o dietę i utrzymywać odpowiednią wagę ciała. Regularnie uprawiać sport i zrezygnować z niebezpiecznych dla zdrowia używek.
Trzeba pamiętać też o unikaniu urazów głowy — na rower, rolki, czy podczas uprawiania sportów ekstremalnych koniecznie należy zakładać kask. Co ciekawe, okazuje się, że wpływ na chorobę może mieć też… wykształcenie!
Osoby z wyższym wykształceniem zwykle chorują w późniejszym wieku, a sam Alzheimer przebiega u nich łagodniej. Może wynikać to z bardzo prostej przyczyny – im bardziej ćwiczymy nasz mózg, tym lepiej on funkcjonuje i dłużej pozostaje sprawny.
Najważniejsze informacje dotyczące choroby Alzheimera
Jak zachowuje się osoba chora w miarę postępu choroby? Jak zajmować się bliskim w początkowej fazie, kiedy czuje się dobrze, a jak kiedy jest już osobą cierpiącą?
Objawy Alzheimera
Niezależnie, czy jesteśmy młodsi, czy starsi, zdarza się, że zapominamy, gdzie zostawiliśmy klucze lub portfel. Jeżeli nie zapiszemy terminu wizyty lekarskiej, bardzo możliwe, że przez nasze zapominalstwo takowa się po prostu nie odbędzie. Dopóki jednak nie są to częste przypadki — raczej nie ma powodów do obaw.
Sprawa zaczyna się jednak komplikować, kiedy coraz częściej nie jesteśmy w stanie przypomnieć sobie nie tylko miejsca, w które odłożyliśmy daną rzecz.
Niepokój powinny wzbudzać takie objawy jak otępienie, zadawanie tego samego pytania kilkukrotnie w krótkim odstępie czasu. Problem z rozpoznaniem bliskich osób, apatia, spadek nastroju i aktywności, czy trudności związane z mową. Musimy zwracać na to uwagę.
3 stadia Alzheimera
W przebiegu choroby możemy wyróżnić 3 stadia:
- wstępne
- umiarkowane
- zaawansowane
Wstępne stadium Alzheimera
W początkowym, pierwszym stadium Alzheimera mamy do czynienia z najmniej wyraźnymi zaburzeniami, które trudno zauważyć, a łatwo zbagatelizować. Problem tzw. pamięcią świeżą objawia się zapominaniem nie tylko o miejscu, w którym odłożone zostały rzeczy takie jak portfel, klucze i telefon.
Chory może nie pamiętać najprostszych czynności — może nie kojarzyć czy zjadł śniadanie, był na spacerze, czy rozmawiał z sąsiadem. W tym okresie choroby w wielu przypadkach zdarza się, że pacjent podczas jednej rozmowy kilkukrotnie pyta o to samo oraz może mieć pierwsze problemy z mową. Tego typu zachowania powinny wzbudzić w nas niepokój i zmobilizować do jak najszybszej wizyty lekarskiej.
We wstępnym stadium Alzheimera pojawiają się także pierwsze problemy z orientacją przestrzenną oraz zmiany w zachowaniu chorego. Apatia, spadek nastroju, brak chęci do robienia rzeczy, które wcześniej się lubiło, spadek aktywności fizycznej.
Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że osoba z takimi objawami jest po prostu przemęczona. Pamiętajmy jednak, że mogą być one przyczyną znacznie poważniejszych dolegliwości.
Stadium wstępne – podsumowanie
Jeżeli więc Twój bliski ma pierwsze problemy z pamięcią i kojarzeniem, jeżeli widzisz, że jest mniej aktywny niż dotychczas, apatyczny i wciąż zadaje te same pytania — koniecznie zaprowadź go do specjalisty. Nie bagatelizuj problemów z mową orientacją przestrzenną.
Umiarkowane stadium Alzheimera
Na tym etapie zmiany w zachowaniu chorego są już bardzo widoczne. Postępująca choroba nasila problemy z pamięcią, które stają się już wyraźne nie tylko dla chorego, ale i dla jego otoczenia. Bliski może już mieć trudności nie tylko z mową, otępieniem i pamięcią świeżą. Może przestać rozpoznawać członków rodziny i inne osoby ze swojego otoczenia.
Dla opiekunów szczególnie uciążliwe jednak mogą stać się zachowania osoby chorej na Alzheimera, które w porównaniu do stadium wstępnego zaczynają przybierać na sile i stają się coraz bardziej wyraźne. Drażliwość, wybuchy agresji, częstsze problemy z nastrojem.
Do tego dochodzą problemy z jedzeniem, próba żucia niejadalnych przedmiotów, czy odwrócenie rytmu snu. To ostatnie może w znacznym stopniu utrudniać opiekę nad chorym, który całą swoją energię zużywa w nocy, a w dzień śpi.
Niestety to nie wszystko.
W drugiej fazie bardzo często występują omamy i urojenia — chory może widzieć rzeczy lub ludzi, których faktycznie przy nim nie ma. Może mówić o zmarłych, jako o osobach, które nadal żyją, zwracać się do bliskich innymi imionami, czy opowiadać historie, które nigdy nie miały miejsca.
Umiarkowane stadium wymaga stałej kontroli lekarskiej i podawania odpowiednich leków mających na celu zahamowanie postępującej choroby.
Druga faza – podsumowanie
U chorego widoczne są już zmiany w codziennym zachowaniu. Występują omamy, urojenia i jeszcze większe problemy z pamięcią, w tym trudności z rozpoznawaniem bliskich osób, czy obsługą prostych urządzeń domowych. Mogą pojawiać się wybuchy agresji i problemy z nastrojem.
Zaawansowane stadium Alzheimera
W trzecim, najbardziej zaawansowanym stadium Alzheimera, chory całkowicie traci możliwość i umiejętność samodzielnego funkcjonowania. Wymaga stałej opieki i pomocy ze strony najbliższych.
Ciężko jest tu mówić o problemach z pamięcią, ponieważ z dotkniętą tym schorzeniem osobą najczęściej nie ma już po prostu racjonalnego kontaktu. Jeżeli chory chce cokolwiek powiedzieć, zazwyczaj są to pojedyncze słowa, które w dodatku mogą być niezrozumiałe dla odbiorcy.
W trzecim stadium pacjent często ma problemy z ruchem, czy napięciami mięśniowymi. Konieczna staje się stała opieka — karmienie, mycie, ubieranie, czy pomoc przy toalecie. Chory po prostu nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować.
W niejednym przypadku należy odpowiednio zabezpieczyć drzwi, okna i meble. Chory ze względu na swój ciężki stan i brak kontaktu z rzeczywistością może przez przypadek zrobić sobie krzywdę. Faza ta następuje zwykle po około 10-12 latach od postawienia diagnozy.
Trzecia faza – podsumowanie
Wymagana stała opieka i kontrola tego, co robi chory. Brak kontaktu z rzeczywistością, trudności w poruszaniu się i wykonywaniu podstawowych czynności. Niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Alzheimer – podsumowanie
Czy to na początku choroby, czy to już w jej zaawansowanym stadium, nigdy nie neguj potrzeb osób chorych. Obserwuj seniora i zawsze staraj się postępować tak, aby ułatwiać mu jego własną codzienność. Wraz z rozwojem choroby staraj się mieć coraz więcej zrozumienia i empatii.
Zwróć uwagę na potencjalnie niebezpieczne przedmioty, które starsza osoba może mieć wokół siebie. W pewnym momencie pewne rzeczy na pewno będą musiały być usunięte z pola widzenia seniora.
Pamiętaj — przy wczesnym wykryciu choroby Alzheimera, jej rozwój można kontrolować, czy to poprzez odpowiednie ćwiczenia, czy dobór leków. Twoje zachowanie również będzie miało wpływ na samopoczucie bliskiej ci osoby. Zrób więc wszystko, aby Twój bliski jak najdłużej mógł cieszyć się dobrym zdrowiem.
