Choroba wieńcowa serca, znana także jako choroba niedokrwienna serca, to patologia, istotą której jest niedokrwienie mięśnia sercowego. Jej przyczyny są różne, przy czym najczęściej odpowiada za nią miażdżyca tętnic wieńcowych. Jakie są jej objawy? Na czym polega leczenie?
Co to jest choroba wieńcowa serca?
Choroba wieńcowa serca, znana także jako choroba niedokrwienna serca czy zespół wieńcowy, to różne objawy, które wywołuje niedokrwienie mięśnia sercowego. Jej istotą jest upośledzenie przepływu krwi przez tętnice wieńcowe wskutek rozwoju zmian miażdżycowych naczyń krwionośnych. Choroba powoduje, że w ich ścianie powstają blaszki miażdżycowe. Te zwężają światło naczynia, co powoduje upośledzenie dopływu krwi do mięśnia sercowego. Oznacza to, że choroba jest konsekwencją braku tlenu i substancji odżywczych w komórkach organizmu.
Przyczyny choroby wieńcowej
Za główną przyczynę choroby wieńcowej uznaje się miażdżycę tętnic wieńcowych. Czynnikami ryzyka rozwoju obydwóch schorzeń jest wiek i czynniki genetyczne, ale i palenie tytoniu, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, przewlekły stres oraz różne choroby i nieprawidłowości, takie jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, podwyższone stężenie insuliny, homocysteiny czy cholesterolu, zwiększona gotowość prozakrzepowa.
Rzadziej za chorobę odpowiada zapalenie tętnic wieńcowych, skurcz tętnicy wieńcowej, zator tętnicy wieńcowej, zakrzepica tętnicza, uraz tętnicy wieńcowej, rozwarstwienie aorty czy wady anatomiczne naczyń wieńcowych.
Choroba wieńcowa — objawy
Wyróżnia się dwa typy choroby wieńcowej. To postać stabilna, która towarzyszy przewlekle oraz ostra, która manifestuje się jako zawał serca bądź dławica piersiowa niestabilna.
Głównym objawem choroby niedokrwiennej serca jest ból dławicowy zlokalizowany za mostkiem, choć może promieniować do lewego barku, gardła, szczęki, żuchwy. Jest silny, gniotący, dokuczliwy, dławiący. Ból w klatce piersiowej wywołuje charakterystyczne uczucie duszności oraz rozpierania klatki piersiowej.
Początkowo objawy choroby wieńcowej występują w chwili odczuwania silnego stresu, wykonywania znacznego wysiłku fizycznego, także po obfitych posiłkach. Z czasem tak zwane bóle wieńcowe mogą pojawić się także w spoczynku.
Chorobie wieńcowej serca mogą towarzyszyć także nietypowe objawy, takie jak nadmierna potliwość, mdłości, osłabienie, spłycenie oddechu, kołatanie mięśnia sercowego, przyśpieszona akcja serca, ucisk za mostkiem.
Czasem choroba niedokrwienna serca nie daje żadnych objawów, co nie oznacza, że nie jest niebezpieczna. Ponieważ może prowadzić do zawału serca, bardzo ważne jest, aby trzymać rękę na pulsie.
Choroba wieńcowa serca — leczenie i diagnostyka
Diagnostyka choroby niedokrwiennej serca obejmuje wywiad lekarski i badanie fizykalne. Pomocne są badania laboratoryjne, zwłaszcza pełen lipidogram i poziom glukozy oraz inne, takie jak EKG spoczynkowe i wysiłkowe, 24-godzinne monitorowanie EKG metodą Holtera, USG serca (ECHO) spoczynkowe oraz obciążeniowe (próba dobutaminowa), scyntygrafia perfuzyjną, angio-CT tętnic wieńcowych, rezonans magnetyczny, PET, także koronarografia.
Leczenie choroby wieńcowej obejmuje postepowanie farmakologiczne i niefarmakologiczne. Stosuje się kwas acetylosalicylowy, beta blokery i statynę, pochodne nitrogliceryny. U niektórych pacjentów konieczne jest wykonanie angioplastyki wieńcowej z implantacją stentu lub pomostowanie aortalno-wieńcowe (tak zwane by-passy).
Dieta w chorobie wieńcowej
W leczeniu choroby niedokrwiennej serca bardzo ważna jest zmiana trybu życia na bardziej zdrowy i higieniczny. Kluczowa jest dieta dla serca. Najlepszą opcją jest dieta śródziemnomorska, dieta DASH lub dieta wegańska, ponieważ bardzo ważne jest:
- ograniczenie spożycia soli, cukrów prostych, niezdrowych tłuszczów,
- zwiększenie ilości błonnika, spożycia owoców i warzyw,
- zamiana makaronu i pieczywa z białej mąki na produkty pełnoziarniste
Wskazane jest przy tym gotowanie na parze, duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii.
Więcej o zbilansowanej diecie dla seniora, dowiesz się z naszego artykułu.
Aktywność fizyczna przy chorobie wieńcowej
Istotnym elementem zarówno profilaktyki, jak i leczenia choroby wieńcowej jest aktywność fizyczna: regularna (co najmniej pół godziny kilka razy w tygodniu)i umiarkowana (doskonale sprawdzają się spacery, także z kijkami nordic waking, pływanie czy jazda na rowerze, również stacjonarnym).
Nie mniej ważne, zarówno jeśli chodzi o profilaktykę, jak i leczenie choroby niedokrwiennej serca, by ograniczyć spożycie alkoholu i palenie papierosów.
Monitorowanie stanu zdrowia
Choroba wieńcowa serca, zarówno jeśli chodzi o profilaktykę, jak i leczenie, wymaga uwagi. Istotne jest, by odwiedzać lekarza i wykonywać zlecone przez niego badania kontrolne, tak laboratoryjne, jak i obrazowe oraz specjalistyczne oraz samodzielnie kontrolować ciśnienie, puls czy saturację,
Osoby, które obserwują u siebie objawy choroby wieńcowej, powinny zaopatrzyć się w ciśnieniomierz i codziennie kontrolować wielkość ciśnienia tętniczego krwi i pulsu. Wygodnym rozwiązaniem są także opaski, które mierzą ciśnienie nieustannie, np. opaska SOS Locon Life oraz opaska SOS z wyświetlaczem Locon Life Plus). Urządzenia działają z usługą Mój Opiekun, o której więcej dowiesz się z naszego artykułu.
Opaski SOS, dzięki autorskiej aplikacji, umożliwiają zdalne wykonanie pomiarów ciśnienia tętniczego i pulsu (Locon Life Plus dodatkowo umożliwia samodzielne pomiary, także saturacji i temperatury ciała). Jeśli współpracują z aplikacją, wyświetlają historię pomiarów i umożliwiają analizowanie ich zmian w czasie. Pozwalają także na szybką reakcję, gdy wystąpią niepokojące objawy (np. ciśnienie będzie bardzo wysokie lub bardzo niskie).
