Choroby serca – objawy, tak jak i przyczyny, są bardzo różne. Ma to związek z wielkością, a i różnorodnością tej grupy schorzeń. Okazuje się bowiem, że schorzenia mięśnia sercowego mogą być wrodzone i nabyte, pierwotne i wtórne, niegroźne i śmiertelne, bezobjawowe i manifestujące się pod postacią różnych dolegliwości. Co warto wiedzieć?
Choroby serca – objawy
Choroby serca, które wpływają na kondycję i funkcjonowanie organu, wywołują różne objawy, zarówno wskazujące na charakter patologii, jak i takie, które w żaden sposób nie zdradzają podłoża problemu (tzw. objawy nieswoiste).
Typowe objawy chorób serca to:
- ból dławicowy: gniotący, dławiący lub piekący. Jest odczuwany za mostkiem, choć może promieniować do szyi, żuchwy i ramion. Początkowo ból w klatce piersiowej pojawia się zwykle w związku z podejmowaniem znacznego wysiłku fizycznego, zdarza się jednak, że w miarę rozwoju choroby może zacząć dokuczać nawet w spoczynku,
- zwiększona męczliwość,
- nasilone duszności,
- obrzęki i zasinienie, zwłaszcza w obrębie kończyn dolnych,
- omdlenia,
- potliwość,
- zasinienie skóry (sinica) na twarzy, zazwyczaj w okolicy warg i języka.
Pojawiać się mogą także nietypowe objawy chorób serca, takie jak chroniczne zmęczenie, zawroty głowy, przewlekły suchy kaszel, silny niepokój i lęk, zmiana kształtu i zabarwienia paznokci. (te stają się cienkie, pod płytką paznokciową pojawiają się krwawe nacieki), a nawet nudności oraz wymioty.
Jakie są choroby serca?
Najczęstsze choroby serca u dorosłych to:
- choroba wieńcowa, inaczej choroba niedokrwienna serca,
- zaburzenia rytmu serca, np. bradykardia, tachykardia, arytmia serca,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- niewydolność mięśnia sercowego,
- zawał serca,
- wady wrodzone serca, np. zarośnięcie zastawki trójdzielnej czy zwężenie aorty.
Najbardziej powszechna jest choroba wieńcowa, czyli choroba niedokrwienna serca. Rzadkie choroby serca to amyloidoza transtyretynowa czy zespół Brugadów.
Do najczęstszych chorób serca u dzieci zalicza się:
- ubytek w przegrodzie międzykomorowej lub międzyprzedsionkowej,
- przetrwały przewód tętnicy Botalla,
- niewydolność mięśnia sercowego spowodowana przez zwężenie lub niedomykalność zastawek.
Czy istnieją niegroźne choroby serca? To zależy od wielu czynników. Nawet bowiem pozornie błaha arytmia może mieć konsekwencje dla zdrowia. Z kolei choroby serca śmiertelne, jeśli są leczone i kontrolowane, mogą mieć dobre rokowanie.
Przyczyny chorób serca
Na rozwój choroby serca wpływa wiele czynników, zarówno zależnych, jak i niezależnych od nas.
Nie bez znaczenia jest wiek, płeć czy predyspozycje genetyczne (tzw. czynniki niemodyfikowalne), jak i styl życia, obejmujący nawyki żywieniowe, uzależnienia, tryb życia (aktywny fizycznie, siedzący tryb życia). Nie bez znaczenia są inne, zazwyczaj schorzenia przewlekłe.
Tym samym ryzyko wystąpienia choroby serca zwiększa:
- wiek powyżej 50. roku życia,
- historia chorób serca w rodzinie,
- przewlekły stres,
- nieodpowiednia dieta: wysokokaloryczna, zasobna w cukry proste, niezdrowe tłuszcze, także sól, uboga w warzywa i owoce, zdrowe tłuszcze roślinne, białko, błonnik czy produkty pełnoziarniste,
- niska aktywność fizyczna,
- palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu,
- cukrzyca, insulinooporność, zespół metaboliczny,
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia gospodarki lipidowej (wysokie stężenie cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu frakcji LDL),
- otyłość.
Diagnostyka chorób serca
Jak rozpoznać choroby serca? Objawy, które się pojawiają, bez wątpienia rzucają światło na problem i skłaniają do wizyty u lekarza rodzinnego czy kardiologa, jednak zdawanie się na nie może być zawodne. Brak odczuwania niepokojących symptomów wskazujących na kłopoty zdrowotne nie powinien zwalniać z obowiązku kontrolowania stanu zdrowia.
Ma to związek z tym, że wiele objawów chorób serc (ale i innych organów), narasta długo i powoli. Może się również zdarzyć, że nie są one odczuwane do chwili zawału mięśnia sercowego czy udaru mózgu, to jest tak zwanego incydentu sercowo-naczyniowego.
Diagnostyka chorób serca obejmuje wiele różnych badań z zakresu diagnostyki laboratoryjnej czy obrazowej, także wywiad lekarski i badanie fizykalne. Pakiet badań może obejmować:
- badania laboratoryjne: lipidogram, poziom glukozy czy markerów sercowych,
- EKG spoczynkowe i wysiłkowe, najdokładniejsze badanie serca,
- 24-godzinne monitorowanie EKG metodą Holtera,
- USG serca (ECHO) spoczynkowe oraz obciążeniowe (próba dobutaminowa),
- scyntygrafia perfuzyjną,
- angio-CT tętnic wieńcowych,
- rezonans magnetyczny,
- PET,
- koronarografia
Więcej o badaniach okresowych, które powinien wykonywać senior, przeczytasz w naszym artykule.
Bardzo ważne jest także samodzielne, regularne wykonywanie badania ciśnienia, pulsu czy saturacji. Z tego powodu dobrze zaopatrzyć się w klasyczny ciśnieniomierz z mankietem na ramię lub opaskę SOS Locon Life lub opaskę SOS z wyświetlaczem Locon Life Plus. To bardzo wygodne rozwiązanie. Dlaczego?
Opaski SOS pomagają kontrolować parametry życiowe i szybko reagować w sytuacjach zagrożenia. Mierzą ciśnienie nieustannie, często umożliwiają zdalne wykonanie pomiarów ciśnienia tętniczego i pulsu, także saturacji i temperatury ciała (np. Locon Life Plus). Jeśli współpracują z aplikacją, wyświetlają historię pomiarów i umożliwiają analizowanie ich zmian w czasie. Pozwalają także na szybką reakcję, gdy wystąpią niepokojące objawy (np. ciśnienie będzie bardzo wysokie). Oba urządzenia działają z usługą Mój Opiekun, o której więcej dowiesz się z naszego tekstu.
