Niski puls u osoby dorosłej rozpoznaje się w sytuacji, gdy ilość uderzeń serca na minutę jest niższa niż 60. Bradykardia, o której mowa, może mieć charakter fizjologiczny, ale i wskazywać na jakieś zaburzenie bądź schorzenie. Zdarza się, że towarzyszą jej zawroty głowy, omdlenia oraz osłabienie. Jak podnieść tętno?
Co to jest niski puls?
Niski puls rozpoznaje się, gdy jego wartość jest niższa niż zakłada norma ustalona dla zdrowego człowieka w danym wieku. W przypadku osoby dorosłej jest to mniej 60 uderzeń serca na minutę.
Prawidłowy puls dorosłego człowieka, czyli wartość określająca, z jaką częstotliwością następuje ruch ścian naczyń tętniczych, podczas normalnej aktywności mieści się w granicach 60—100 uderzeń na minutę. Jest to tętno spoczynkowe. Podczas wykonywania wysiłku czy w czasie odczuwania stresu bądź silnych emocji, jest ono zwykle wyższe — nie ma w ty nic niepokojącego.
Niski puls — objawy
Prawidłowa, miarowa praca mięśnia sercowego jest bardzo ważna dla zdrowia i dobrej kondycji, ale i samopoczucia. Niski puls, który wynosi mniej niż 60 uderzeń na minutę, czyli bradykardia, może dawać różne objawy.
Najbardziej charakterystyczne jest osłabienie, mroczki przed oczami, zawroty głowy, problemy z koncentracją, ból kończyn oraz uczucie duszności, niemiarowość oddechowa, także utrata przytomności.
Jednocześnie zbyt wolne bicie serca może nie dawać żadnych objawów. Niektórzy, mając obniżone tętno, czują się dobrze i funkcjonują normalnie.
Jak podnieść niski puls?
Słabe tętno może mieć negatywny wpływ na komfort życia. Jak podnieść niski puls domowym sposobem? Pomóc może:
- napój z kofeiną bądź teiną, to jest kawa bądź herbata,
- wysiłek fizyczny, zwłaszcza na świeżym powietrzu,
- napar z ziół o działaniu pobudzającym,
- krople nasercowe, które poprawiają funkcjonowanie serca i podwyższają za niski puls.
Przyczyny niskiego pulsu
Niski puls może mieć różne przyczyny, tak fizjologiczne, jak i patologiczne. Bradykardia fizjologiczna występuje na przykład w czasie snu. Nie dziwi także niski puls u sportowców — w ich przypadku może wskazywać na dobrą kondycję fizyczną i wytrenowanie.
Wartości tętna spadają też naturalnie z wiekiem. Dlaczego? Puls człowieka jest zależny od dwóch czynników: częstości uderzeń serca oraz elastyczności ścian tętnic. Obserwowane u osób w podeszłym wieku niskie tętno ma związek z osłabioną wydolnością mięśnia sercowego (typowy jest niski puls i wysokie ciśnienie) i słabszą kondycją naczyń krwionośnych.
Jakie są patologiczne przyczyny niskiego tętna? Puls obniżają także różne nieprawidłowości i choroby, na przykład zaburzenia metaboliczne czy endokrynologiczne, schorzenia układu nerwowego czy serca (to głównie bloki przedsionkowo-komorowe, bloki zatokowo-komorowe, zespół chorego węzła zatokowego).
Nie bez znaczenia jest:
- zażywanie leków,
- zaburzenia elektrolitowe,
- nerwica i inne zaburzenia, to jest niski puls na tle nerwowym,
- niska temperatura ciała,
- odwodnienie,
- restrykcyjna dieta redukcyjna,
- alkohol,
- zespół odstawienny (po rzuceniu palenia),
- niedobór magnezu,
- nadmiar potasu.
Jak mierzyć puls?
Ponieważ zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie tętno nie tylko wpływa na samopoczucie i funkcjonowanie, ale i może oznaczać zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia, należy je monitorować. To ważne, ponieważ regularne kontrolowanie pulsu pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości związane z pracą serca.
Do mierzenia tętna nie są potrzebne specjalistyczne urządzenia, można to zrobić samodzielnie, przykładając palce do tętnicy promieniowej lub na tętnicy szyjnej. Po wyczuciu tętna należy zacząć mierzyć czas.
Wygodnym rozwiązaniem są także ciśnieniomierze i pulsoksymetry, także wielofunkcyjne opaski. To nowoczesne urządzenia, które w prosty sposób pomagają kontrolować parametry życiowe.
Niektóre opaski SOS (np. opaska SOS Locon Life oraz opaska SOS z wyświetlaczem Locon Life Plus), dzięki autorskiej aplikacji umożliwiają zdalne wykonanie pomiarów ciśnienia tętniczego i pulsu (Locon Life także saturacji i temperatury ciała), ale i szybko reagować w sytuacjach zagrożenia. To zdecydowanie ułatwia życie, a i daje poczucie bezpieczeństwa. Oba urządzenia działają z usługą Mój Opiekun, o której więcej przeczytasz w naszym artykule.
Niski puls — diagnostyka i leczenie
Niski puls, który daje dokuczliwe objawy, powinien skłonić do konsultacji z lekarzem. Bezobjawowa bradykardia zwykle nie wymaga leczenia, choć należy ją obserwować. Bardzo ważne są badania, takie jak EKG spoczynkowe, 24-godzinne monitorowanie czynności serca – Holter EKG) oraz różne badania laboratoryjne. Kluczowe jest monitorowanie pracy serca: samodzielne mierzenie pulsu i ciśnienia tętniczego krwi.
Gdy niski puls zagraża życiu, stosuje się atropinę. Niezbędne może być również przeprowadzenie stymulacji przezskórnej i podanie dopaminy. Bradyarytmia o nieodwracalnej przyczynie może wymagać wszczepienia rozrusznika serca.
